نقش گردشگری ورزشی در توسعه پایدار

با توجه به اینکه ورزش شامل سفرهایی برای بازی و رقابت در کشورهای مختلف است، بنابراین ورزش و گردشگری به هم وابسته هستند و مکمل یکدیگرند.

رویدادهای معروف ورزشی، مانند بازی‌های المپیک یا مسابقات قهرمانی فوتبال، راگبی و هاکی از جاذبه‌های موثر در گردشگری هستند و سهم بسیار مثبتی در ایجاد تصویری از گردشگری کشور میزبان دارند.

گردشگری ورزشی چیست؟

گردشگری ورزشی به مسافرتی اطلاق می‌شود که در آن مسافران برای تماشای مسابقه یا شرکت در رویداد ورزشی سفر می‌کنند. بر اساس اظهارات سازمان جهانی گردشگری (UNWTO)، گردشگری ورزشی، یکی از بخش‌های گردشگری در حال رشد است و رشد گردشگران در این بخش مربوط به‌این است که یا علاقه‌مند به فعالیت‌های ورزشی هستند و یا هدف اصلی سفر آنان شرکت در فعالیت‌های ورزشی است.

از آنجا که رویدادهای ورزشی در انواع و اندازه‌های مختلف، گردشگران را به‌عنوان شرکت‌کننده یا تماشاگر جذب می‌کند، مقصد گردشگری، می‌تواند ویژگی‌های محلی را به این رویدادها اضافه کند تا تجربیات محلی اصیل را ارائه دهد و نسبت به بقیه متفاوت باشد. برخی رویدادهای ورزشی مانند بازی‌های المپیک و جام جهانی در صورت استفاده موفقیت‌آمیز از برندهای مقصد، توسعه زیرساخت‌ها و سایر مزایای اقتصادی- اجتماعی، می‌توانند کاتالیزوری برای توسعه گردشگری باشند.

گردشگری ورزشی چه چیزی را به ارمغان می‌آورد؟

گردشگری می‌تواند در صورت توسعه و مدیریت مناسب، به ایجاد توسعه پایدار کمک کند. گردشگری ورزشی، به‌عنوان بخشی از گردشگری، برای دستیابی به توسعه پایدار به روش متمایزی به توسعه گردشگری کمک می‌کند. قدرت نسبی گردشگری ورزشی در انجام فعالیت‌های بدنی، فرصت‌های تعامل و پتانسیل بالای توسعه است (رویدادهای کوچک یا فعالیت‌های سبک مانند پیاده‌روی).

گردشگری ورزشی، علاوه بر منافع اقتصادی در فرصت‌های شغلی و درآمد و درآمد حاصل از هزینه بازدیدکننده شامل موارد ذیل است:

رقابت برای مقصد میزبان

گردشگری ورزشی می‌تواند با گسترش پیشنهادها گردشگری مقصد، جذابیت و رقابت در مقصد را افزایش دهد. این موضوع به افزایش مدت اقامت بازدیدکنندگان کمک می‌کند. اگر گردشگری ورزشی و رویدادهای ورزشی، هنگامی‌که منطقه‌ای بازدید کمتری نسبت به مقصد دارد یا در فصول خارج از اوج سفر سازمان‌دهی شود، می‌تواند به پراکندگی مکانی و زمانی گردشگری کمک کند.

ارتقاء درک متقابل

گردشگری ورزشی باعث رویایی با افرادی می‌شود که پیشینه فرهنگی متنوعی از سراسر جهان دارند و از طریق فعالیت‌های ورزشی با یکدیگر تعامل برقرار می‌کنند. این مورد باعث ایجاد دوستی و درک متقابل می‌شود و بنیان جوامع صلح‌آمیز خواهد بود. همچنین از طریق ورزش و سایر فعالیت‌ها، به افراد محلی و بازدیدکنندگان کمک می‌کند تا روابط دوستانه برقرار کنند.

افزایش آگاهی و تشویق به حفظ محیط‌زیست

گردشگری ورزشی مبتنی بر طبیعت، فرصت‌هایی برای تجربه مستقیم و لذت بردن از طبیعت فراهم می‌کند، اما بیشتر به وجود منابع طبیعی متکی است. گرم شدن زمین، تاثیرات منفی بر گردشگری ورزشی زمستانی دارد. از دست دادن تنوع زیستی بر غواصی تاثیر دارد و از دست دادن جانوران و گیاهان، لذت پیاده‌روی و کوهنوردی بر روی آن‌ها را کاهش می‌دهد. گردشگری ورزشی با ارتباط نزدیک با محیط طبیعی، می‌تواند نقش مهمی در افزایش آگاهی از ارزش و اهمیت حفاظت از طبیعت و تشویق اقدامات حفظ محیط‌زیست در میان مسافران، افراد محلی و صنعت گردشگری داشته باشد.

برای توسعه موثر گردشگری ورزشی، چه مقصدی باید در نظر گرفته شود؟ 

زمانی که رویداد ورزشی برنامه‌ریزی می‌شود، نوع و اندازه آن باید متناسب با ظرفیت و ویژگی‌های مقصد باشد. همچنین مسئولین، باید زمان و مکان برگزاری یک رویداد ورزشی را متناسب با اهداف آن در نظر بگیرند. به‌منظور تشخیص این رویداد از سایر موارد مهم است که ویژگی‌های محلی به آن‌ها اضافه شود، برای مثال، مقاصد می‌توانند فعالیت‌های ورزشی را بافرهنگ محلی و غذا ترکیب کرده و به گردشگران فرصتی برای تعامل با افراد محلی ارائه دهند.

علاوه بر این، مدیریت مقصد ممکن است مشوق‌هایی مانند کوپن‌ و برگه‌های تخفیف ارائه کند تا شرکت‌کنندگان در فروشگاه‌های محلی، رستوران‌ها و سایر خدمات بیشتر هزینه کنند. رویدادهای ورزشی فرصت خوبی برای ارتقاء مقصد از طریق رسانه‌هاست و فعالیت‌های روابط عمومی آن‌ها باید بیشتر موردتوجه قرار گیرد. اگر این رویدادها به‌طور منظم برگزار شود، دستیابی به تاثیرات مثبت طولانی‌مدت امکان‌پذیر است.

ایمنی

هرچه گردشگری ورزشی توسعه یابد، ایمنی، اهمیت بیشتری خواهد داشت. فعالیت‌های ورزشی، باید با حداقل خطر برنامه‌ریزی شوند و شرکت‌کنندگان باید از موارد خطرساز و ایمنی آگاهی داشته باشند تا با رضایت وارد این حیطه شوند. مربیان و راهنمایان باید آموزش‌های لازم را فراگیرند تا در مواقع اضطراری بدانند، چگونه عمل کنند و بازدیدکنندگان، کارکنان و مشاغل نیز باید بیمه شوند.

مشارکت و همکاری

برای توسعه موفقیت‌آمیز گردشگری ورزشی، نیاز به همکاری نزدیک‌ بین ذینفعان ورزش (ازجمله کمیسیون ورزش) و بخش‌های گردشگری (ازجمله بخش‌های خصوصی و دولتی) است. همچنین، مشارکت برای گردشگری ورزشی برای بهره‌مندی از مقصد و همچنین افزایش رفاه افراد محلی و محرومان بسیار مهم است. درگیر کردن افراد محلی، به روش‌های مختلف اهمیت بسیاری دارد زیرا می‌تواند در جهت توسعه گردشگری و بهبود کیفیت زندگی باشد.

حمایت از افراد محلی

استخدام افراد محلی، تشویق کارآفرینان محلی و استفاده از محصولات محلی کمک می‌کند تضعیف اقتصادی را به حداقل و منافع محلی را به حداکثر رساندند. کارکنان برای گردشگری ورزشی (مربی و راهنما)، باید مهارت‌های ویژه‌ای داشته باشند؛ بنابراین، باید فرصت‌های آموزشی برای افراد محلی فراهم شود. فرصت‌های شغلی جدید یا توسعه‌یافته گردشگری ورزشی بنگاه‌های کوچک و بزرگ محلی تحقق یابد و ارائه مشاوره و سرمایه‌گذاری اندک برای آن‌ها ضروری است.

به کارگیری فناوری

گردشگری ورزشی باید از جدیدترین فناوری و نوآوری مانند هوش مصنوعی (AI)، واقعیت افزوده (AR) یا واقعیت مجازی (VR) استفاده کند تا تجربه‌های گردشگری ورزشی را هیجان‌انگیزتر کند. گوگل استادیا (سرویس اشتراکی بازی ابری) هوشمند سازی را با استفاده از برنامه‌های و دستگاه‌های پوشیدنی برای بهبود راحتی مخاطب شروع کرده است. رویدادهای ورزشی و موزه‌ها، می‌توانند با کمک فناوری، تجربه بازدیدکنندگان را افزایش دهند. همچنین انتظار می‌رود که نوآوری چرخ‌دنده‌های جدیدی برای معلولان ایجاد کند تا از فعالیت‌های ورزشی لذت ببرند.

تلفیق گردشگری ورزشی با سایر منابع گردشگری

گردشگران ورزشی در طول اقامت در مقصد تمایل دارند، جاذبه‌های دیگری را نیز تجربه کنند. شرکت‌کنندگان در یک رویداد ورزشی به‌ویژه مسابقات غیررقابتی از فرصت این رویداد، برای کشف سایر جاذبه‌های گردشگری مقصد استفاده می‌کنند؛ بنابراین، مهم است که گردشگری ورزشی را با سایر منابع گردشگری ترکیب کرده و آن‌ها را باهم ارائه دهیم تا به تفاوت‌های مقصد از سایر مقاصد کمک کند و به‌طورکلی منافع بیشتری را به همراه داشته باشد.

Sport Tourism and Sustainable Development Goals SDGs

Tourism can contribute to sustainable development and the achievement of the 17 Sustainable Development Goals (SDGs) if properly
developed and managed. As a segment of tourism, sport tourism also helps achieve sustainable development in a distinct way stemming from
its characteristics. This article illustrates how sport tourism can contribute to these goals and what needs to be considered when developing
sport tourism to realize its contribution to sustainable development.

The comparative strength of sport tourism lies in (1) engagement in physical activities, (2) opportunities for interactions, and (3) high
development potential almost anywhere (small events or light activities like walking in particular). Thanks to these characteristics, sport tourism
can play an important role in achieving various SDGs if developed with consideration of SDGs.

Sport Tourism and Sustainable Development Goals – SDGs

بسیار سفر باید 2

چنان نماند و چنین نیز هم نخواهد ماند

روزهای سخت و دشوار، همیشگی نیستند. همان گونه که در پسِ روزهای شاد نیز چه بسا اندوهی نهفته باشد. این ویژگی جهان ماست که بر یک مدار نچرخد. غم و شادی همراه هم هستند؛ اما ناپایدارند و در آمدورفتی همیشگی. روزهای توان‌فرسای کرونایی هم خواهد گذشت؛ بسیار زود خواهد گذشت. تنها باید بردبار بود و از دشواری‌ها نهراسید. آن گاه است که امید و شادی جای اندوهی را خواهد گرفت که این روزها بر سرمان آمده است.

برای روزهای شادمان پیش‌رو، از هم اکنون باید برنامه داشت؛ از دیدارها و گردشگری‌ها، تا آسودن و به سر بردن در کنار طبیعت بی‌مانند سرزمین کهن‌مان ایران. طبیعتی که چندان هم دلِ خوشی از ما ندارد، از بس که آزرده خاطرش کرده‌ایم! به کار بردن بی اندازه‌ی کیسه‌های پلاستیکی و دستکش‌های یکبار مصرف و دور ریختن آن‌ها در هر کوی و برزن، زیست بوم‌مان را دل شکسته‌تر از همیشه کرده است. پس مراقب باشیم که چه می‌کنیم!

پیش‌تر (در بخش نخست) گفتیم که باید جاهای تاریخی ایران را دید. پیشنهادهای دیگر ما برای گردشگری‌های ماه‌های آینده، گردش در طبیعت چهارفصل ایران است.

روستاگردی، دلخواه‌ترین بخش گردشگری
راستی، از روستاهای‌مان چه خبر؟ از یاد نبریم که آن‌ها هم همچون ما نگران شرایط کنونی هستند. با این همه، پس از گذر از این پیچ دشوار پیشنهاد روستاگردی ما دیدن دهکده‌های کندلوس، یوش  و …. است. کندلوس؛ روستایی در سایه‌سار درختان

کندلوس در دامنه‌ی رشته کوه‌های البرز، در 75 کیلومتری شهر نوشهر، در استان مازندران، جای دارد.

درباره‌ی ویژگی‌های این روستای زیبا گفتنی‌ها بسیار است؛ از خانه‌ها، کوچه‌های پیچ‌در‌پیچ و آب‌و‌هوای پاکیزه‌ی آن، تا طبیعت چشم‌نواز و درختان سایه گسترش. به همه‌ی این‌ها، موزه‌ی کندلوس را هم بیفزاییم. کندلوس تنها روستای جهان است که موزه‌ای پُربار و دیدنی دارد. هر آنچه با تاریخ و فرهنگ آن گستره در پیوند است در موزه‌ی کندلوس نگهداری می‌شود.

یوش‌؛ زادگاه شاعری نوگرا
روستای یوش، زادگاه نیما یوشیج شاعر نوپرداز نامدار، نیز از آبادی‌های دیدنی استان مازندران است. این روستا در شهرستان نور جای دارد.

دره‌ی زیبای یوش، بنای کیا داوود که در سده‌های دور آتشکده بوده است و کوچه باغ‌های بسیار زیبای آن، از یوش روستایی می‌سازد که دیدن آن بی‌گمان دلپذیر خواهد بود.

فراموش نکرده‌ایم که این روزها مردم مازندران بیش از بسیاری دیگر از استان‌های کشورمان دچار بیماری کرونا شده‌اند. خبرهای ناگواری که از آنجا می‌رسد، دلمان را به درد می آورَد. اما مازندرانی‌های  سخت‌کوش بی‌گمان رنج‌ها را با پایداری و توان بسیار پشت سر خواهند گذاشت و باز با رویی گشاده و دست‌هایی مهربان، میزبان هم‌میهنان‌شان خواهند بود.

اورامان؛ روستای سنگی ایران

اورامان را روستای هزارماسوله‌ی ایران می‌نامند. این روستا با چشم‌انداز بی‌مانند و آب‌و‌هوای دلخواهش یکی از بهترین خواستگاه‌های گردشگری در فصل بهار است.

روستای اورامان اورامانات‌تخت، در دل کوه‌های سربه‌فلک‌کشیده‌ی زاگرس در جنوب خاوری شهر مریوان در استان کردستان جای دارد. خانه‌های این روستای دیدنی با سنگ بدون ملات (خشکه‌چین) و به‌گونه‌ی پلکانی ساخته شده است.

کوه‌ها، باغ‌ها، چشمه‌ها و رودخانه‌هایی که اورامان را در دل خود جای داده‌اند از این روستا خواستگاه دلپذیری برای گردشگری ساخته‌اند.

 روستای میمند آمیختگی هنر انسان و طبیعت

روستای صخره‌ای میمند از شگفت‌ترین و دیدنی‌ترین روستاهای ایران است ‌ که در نزدیکی شهربابک در استان کرمان جای دارد.

این روستا همانند روستای کندوان در اسکوی آذربایجان؛ یکی از زیست‌گاه‌های شگفت‌‌انگیزی است که انسان و طبیعت برای ساخت آن دست به دست هم داده‌‌اند. خانه‌‌های غار مانند این روستا که «کیچه» نام دارند، در میان حفره‌‌های دامنه‌ رسوبی کوه بر روی یک‌دیگر ساخته شده‌‌اند.

روستای دستکند میمند با پیشینه‌ای چند هزار ساله بی‌‌گمان از نخستین سکونت‌‌گاه‌‌های انسان یکجانشین در ایران به شمار می‌‌رود.

ساکنان این روستا دارای آداب و آیین‌های ویژه هستند و در زبان و گویش آن‌ها هنوز از واژه‌های پهلوی ساسانی استفاده می‌‌شود. میمند در سال ۱۳۸۴ خورشیدی، جایزه‌ی جهانی «ملینا مرکوری»؛ جایزه‌‌ای که هر دو سال یک‌بار به «تعامل هنر، فرهنگ، انسان و طبیعت» تعلق می‌‌گیرد را از آن خود کرد.

آبشارهای ایران، دیدنی است
برای آن‌ها که دیدن آبشارهای زیبای ایران را در برنامه‌های پیش روی خود می گنجانند، آبشار بیشه و آبشار مارگون از پیشنهادهای ما است.

بیشه؛ آبشاری دلفریب در دل اشترانکوه
در اشترانکوه لرستان، آبشاری به نام «بیشه» یا «بیشه‌پوران»، به بلندای 52 متر دیده می‌شود که جای دل‌انگیزی برای گردشگری نوروزی است.

آبشار بیشه در 30 کیلومتری جنوب شهر دورود جای دارد. زیبایی آن خیره‌کننده است و هر زیست‌بوم‌گردی را به سوی خود می‌کِشد. درختان جنگلی و باغی، به همراه رودخانه‌ای زیبا و فرح‌بخش و دره‌ی پُر رمز و راز آن، به‌راستی سفر به آن دامنه را رنگ‌و‌رویی دلخواه می‌دهد.

مارگون؛ بزرگترین آبشار چشمه‌ای جهان

دیگر آبشار دیدنی ایران آبشار مارگون است که در مرز استان فارس با کهگیلویه و بویر احمد، نزدیکی شهر سپیدان، در روستای مارگون جای دارد.

آبشار مارگون یکی از زیباترین آبشارهای کشور است. آبشار مارگون که از هزاران چشمه‌ی دیواره‌ی صخره‌ای کوه آبگیری می‌شود بزرگ‌ترین و مرتفع‌ترین آبشار چشمه‌ای جهان به‌شمار می‌رود. این آبشار به‌ویژه در فصل بهار چشم‌اندازی بی‌مانند در طبیعت پدید می‌آورد.

گردشگری طبیعت، جان را تازه می‌سازد
در روزهای شادمانه و بی‌کرونایی که در پیش خواهیم داشت، دیدن طبیعت بیش از پیش لذت‌بخش خواهد بود. طبیعتی که همه‌ی زیبایی‌هایش را گشاده‌دست و بی‌دریغ پیش‌روی ما نهاده است. پیش از گردشگری در طبیعت بیاد بیاوریم که باید در نگاهداشت آن بیش از پیش بکوشیم.

گردشی شیرین در شیمبار

دیدن دشت شیمبار را از هم اکنون به یاد بسپارید. شیمبار، یا شیرین‌بهار، در مرز استان خوزستان و چهارمحال بختیاری، نوید یک گردشگری «شیرین» را می‌دهد!

شیمبار 100 کیلومتر از مسجد سلیمان و 225  کیلومتر از اهواز دور است. در شیمبار، آسیاب‌های کهن، درختان بادام کوهی و بلوط را می‌توان دید. یکی از شگفتی‌های این دشت، نقش برجسته‌های تنگ تبان، بازمانده‌ای از روزگار ساسانیان است.

کوهرنگ دشت لاله‌های واژگون

اگر به استان چهارمحال بختیاری و دیدن دشت شیمبار رفتید، گردش در دشت لاله‌های واژگون را هم در برنامه‌ی خود بگنجانید.

دشت لاله‌های واژگون در 12 کیلومتری چلگرد و در نزدیکی روستای بنواستکی از توابع شهرستان کوهرنگ استان چهار محال و بختیاری جای دارد. گستره‌ی این دشت زیبا 3400 هکتاری پوشیده از لاله‌های واژگون و اشک مریم در دو گونه‌ی قرمز و زرد است. زمان رویش و شکفتن لاله‌های واژگون در این دشت از میانه‌ی فروردین‌ماه آغاز می‌شود و تا پایان اردیبهشت‌ماه ادامه دارد.

داماش خاستگاه گونه‌ی گیاهی کمیاب سوسن چلچراغ

سوسن چلچراغ یکی از کمیاب‌ترین گل‌های جهان است که سرزمین کهن ما را برای رویش برگزیده است.

روستای داماش، زادگاه سوسن چلچراغ در استان گیلان است که در دامنه‌‌ی بلندی‌های البرز جای دارد. این روستا از توابع بخش عمارلو در جنوب خاوری (:غربی) شهرستان رودبار است.

سوسن چلچراغ نخستین گل ایرانی است که در فهرست آثار ملی طبیعی ایران جای گرفته است. این گونه‌ی کمیاب که تنها در ایران و جمهوری آذربایجان می‌روید، به شوند (:دلیل)  تکثیر نشدن در خطر از میان رفتن قرار دارد و ممکن است در آینده‌ای نه‌چندان دور اثری از آن برجای نماند.

این گیاه تنها سالی یک‌بار در خردادماه و آغاز تیرماه سر از خاک برمی‌آورد و با جلوه‌ی بی‌مانندش خودنمایی می‌کند.

دیدن جای‌جای ایران، جان تازه‌ای به ما می‌بخشد. می‌پذیریم که این روزها گسترش ویروس کرونا دل و دماغی برای‌مان نگذاشته است. باید برای جلوگیری از فراگیرتر شدن این بیماری سفر نکنیم و در خانه بمانیم. این توصیه‌ی پزشکان است و باید انجامش داد. اما بسیار زود روزهایی باز خواهد گشت که برای آسودن و نیرویی تازه گرفتن، راهی سفر می‌شویم و ایران‌مان را بار دیگر، با چشمانی بازتر و مهربانی افزون‌تر، می‌بینیم. برای آن روزهای از راه رسیدنی، پیشنهادهای گردشگری ما را فراموش نکنید!

نقل از : امردادتارنمای خبری زرتشتیان

بسیار سفر باید

گردشگری پس از گذر از روزهای سخت (بخش یکم، گردشگری تاریخی)

چه کسی فکر می‌کرد ویروسی نادیدنی، که همه جا هست و هیچ جا نیست، تا به این اندازه جهان ما را به آشوب بکِشاند؟ انسان‌ها را چنان بترساند که از هم دوری کنند، در خانه بمانند و «تا اطلاع ثانوی» از دست‌دادن و دید‌وبازدید و سفر کردن و هزار کار دیگر بپرهیزند؛ برنامه‌های نوروزی‌‌مان را به هم بریزد و ما را از کار و زندگی بیندازد؟

کرونا، مهمان ناخوانده‌ای است که بیش از اندازه به دست و پای‌مان پیچید. زمانش که برسد و کرونا بار سفر از ایران و جهان ببندد ما می‌مانیم و یک دل سیر دید و بازدید و سفر کردن؛ رفتن به جاهایی که باید رفت و شهرها و روستاها و موزه‌ها و خانه‌های تاریخی که باید یک به یک سر زد. پس دست روی دست نگذاریم و از هم اکنون به فکر آن روزهای گردشگری باشیم. ما برای آن روزها، که خیلی زود، زودتر از آن چه فکرش را بکنیم خواهد رسید، چند پیشنهاد گردشگری داریم. فهرستی از کارهایی که باید انجام بدهیم، برای زمانی که آن مهمان نطلبیده را از زندگی‌مان دور کرده باشیم.

ایران، دیدنی است

کیست که نداند هر گوشه و کنار ایران دیدنی است؟ زیست بوم ما، با همه‌ی آسیب‌هایی که دیده است، هنوز دلپسند گردشگران و دوست‌داران طبیعت است. پیشینه‌ی درازدامن تاریخی، این بخش از جهان را که زادگاه ماست، سرشار از یادمان‌های دیرینه کرده است. پا به هر کجا که بگذاریم یادمان‌هایی از نیاکان‌مان را می‌بینیم که دست‌سازهای خود را با هنری والا آمیخته‌اند؛ مردمان هنرورزی را می‌یابیم که آفرینه‌هایشان نگاه را خیره می‌کند. هنر مردمی که در سراسر این مرز و بوم زندگی می‌کنند، به هم گره می‌خورد، جاری می شود و با زندگی آمیختگی می‌یابد. در روزهای دلخواهی که پس از گرفت و گیرهای کرونایی پیش روی ما خواهد بود، می‌توان از دیدن دوباره و چندباره‌ی ایران سیراب شد و از طبیعت چشم‌نواز این کهن‌سرزمین‌ بهره‌ها برد.

آنچه در اینجا برمی‌شماریم، راهنمای سفر نیست. حتا نام بردن فهرست‌وار از جاذبه‌های گردشگری‌ ایران هم دشوار است، این‌ها تنها گزینه‌های پیشنهادی ماست برای روزهای شادمانه‌ای که می‌رسد و به یادمان می‌آورد که نوروز امسال را سفر نرفته‌ایم و باید آن نرفته‌ها و ندیده‌ها را جبران کنیم. از پاسارگاد، تخت جمشید، نقش جهان، مسجد شیخ لطف‌الله، سعدیه، حافظیه و غار علیصدر، چغازنبیل، تخت‌سلیمان، بیستون، ماسوله، ماسال و ده‌ها و صدها جای دیگری چیزی نگفته‌ایم. این‌ها آشنای هر ایرانی است. دیدن تخت‌جمشید و ساعتی نشستن در حافظیه و دمی آسودن در طبیعت سرسبز شمال را البته که از یاد نمی‌بریم. ما سراغ چند جای کمتر شناخته‌ شده‌ی دیگر برای گردشگری ماه‌های آینده رفته‌ایم که دیدنشان به همان باشکوهی و زیبایی جاهای شناخته شده‌تر ایران است.

گردشگری تاریخی

ایران کشوری است با تاریخی چندهزارساله که با وچود تازش‌ها و یورش‌های بی‌شمار و سخت دچار گسست نشده و با تکیه بر فرهنگ و هنری پیشنه‌دار، همچنان جاودان و پایدار مانده است.

خانه بروچردی‌ها

اگر اهل گردشگری تاریخی هستید، نخستین پیشنهاد ما بازدید از خانه‌های تاریخی کاشان است که از شاهکارهای مهرازی (:معماری) ایران به‌شمار می‌روند. خانه‌ی طباطبایی‌ها، خانه‌ی بروجردی‌ها، خانه‌ی راهب، خانه‌ی عامری‌ها، خانه‌ی منوچهری و خانه‌ی عباسیان تنها بخشی از خانه‌های شگفت و دیدنی کاشان هستند.

آتشکده یزد

همچنین اگر به شهر جهانی یزد سفر کردید افزون بر دیدن بافت تاریخی این شهر، آتشکده‌ی یزد و میدان امیرچخماق بازدید از خانه‌های تایخی آن‌را فراموش نکنید. خانه‌ی لاری‌های یزد (موزه‌ی اسناد) ، خانه‌ی کلاهدوزها (موزه‌ی آب یزد)، خانه‌ی اخوان سیگاری (خانه‌ی تراب) از جمله خانه‌های تاریخی یزد هستند.

بقعه‌ی شیخ صفی‌الدین اردبیلی

دیگر پیشتهاد ما دیدن «بقعه‌ی شیخ صفی‌الدین اردبیلی» در شهر اردبیل است. در یکی از برنامه‌های گردشگری خود دیدن اردبیل و آرامگاه صفی‌الدین را فراموش نکنید.

شیوه‌ی مهرازی آرامگاه (:بقعه) نمونه است. تالار آن با چهار شاه نشین، تاق نماهای کم‌مانند و طلاکاری‌های نقش‌شده بر دیوارها، هر بیننده‌ای را شگفت زده می‌کند. به همه‌ی این‌ها چینی‌خانه‌ی آرامگاه شیخ صفی را هم باید افزود. یکی از آثاری که در آن جا نگهداری می‌شود ظرف‌هایی است که امپراتور چین برای شاه عباس صفوی فرستاده است. قندیل خانه‌ی بنا و پنجره‌های چوبی‌اش، آرامگاه شاهزادگان صفوی، چله‌خانه‌ی صفی‌الدین، اسلیمی‌ها و ده‌ها اثر دیگر، آرامگاه شیخ صفی‌الدین (نیای شهریاران صفوی) را دیدنی و جایی دلخواه برای گردشگری تاریخی می‌سازد.

گنبد سلطانیه

در میان آثار تاریخی سرزمین ما، گنبد سلطانیه هم جایی آشناست. حتا اگر آن جا رفته باشید، دیدن دوباره‌ی آن شما را با یکی از نمونه‌های کم مانند مهرازی ایران بیشتر آشنا می‌کند.

گنبد سلطانیه در استان زنجان، پس از گنبد کلیسای سانتاماریا در فلورانس ایتالیا و گنبد مسجد ایاصوفیه در ترکیه، سومین گنبد بزرگ جهان است. این بنای شگفت‌انگیز، هشت ایوان و هشت منار دارد و 3000 کارگر در ساخت آن دست داشته‌اند. بلندی سازه به 48 متر می‌رسد. افزون‌ بر اینکه کاشی‌های لعابی فیروزه رنگ گنبد، دیدن آن را دلپذیرتر می‌کند. دیدن از شگفتی‌های این سازه‌ی جهانی را نباید از دست داد.

گنبد قابوس

یک نمونه‌ی دیگر از مهرازی هنرمندانه‌ی ایرانیان در گنبد قابوس، در استان گلستان، جای دارد. بلندای این گنبد که بلندترین برج تمام آجری جهان است، به 15 متر می‌رسد.

استان‌های شمالی ما، این روزها از دست کرونا حال و روز خوشی ندارند. آرزو می‌کنیم از سختی‌های این روزها گذر کنند، با شادمانی و دل خوش روزها و سالیان آینده را بگذرانند و پذیرای دوباره‌ی هم‌میهنانی باشند که دلشان برای دیدن شمال سرسبز لک زده است!

قلعه رودخان

سفر به فومن و بازدید از قلعه رودخان و کوچصفهان با پل خشتی «مورغانه پرد» در گیلان، پل ورسک و کاخ رامسر در مازندران، میل گنبد شهر گنبدکاوس گلستان و بسیاران جاذبه‌ی تاریخی در گستره‌ی شمالی سرزمین زیبایمان در روزهای تندرستی و شادی بسیار دلچسب است.

پل شکسته خرم‌آباد

لرستان را پایتخت پل‌های تاریخی ایران می‌دانند. این استان با بیش از 100 پل تاریخی که برخی از آن‌ها از شگفت‌ترین سازه‌های کهن جهان به‌شمار می‌روند خواستگاه خوبی برای گردشگری تاریخی است. در سفر به لرستان بازدید از پل‌های کهن‌سالی همچون پل کشکان و پل شکسته یا پل شاپوری، (تنها پل تمام سنگ جهان) را از یاد نبرید.

قلعه سام شیروان چرداول

اگر به ایلام سفر کردید در کنار لذت بردن از طبیعت بی‌مانندش بازدید از سازه‌های تاریخی چهارطاقی دره‌شهر،  قلعه سامِ شیروان چرداول و آتشکده‌ی سیاهگِل ایوان را هم در برنامه‌ی خود داشته باشید.

گورستان هفتادملا

در سفر به استان سیستان و بلوچستان دیدن پوشش رنگارنگ و زیبای مردم این بخش از کشور خود از جاذبه‌های گردشگری این استان است اما در کنار این زیبایی دلفریب، از آتشکده‌ی کرکویه در شهرستان هیرمند، کاروانسرای ملک و ساختمان قدیم دادگستری زاهدان هم دیدن کنید. گورستان هفتادملا هم جاذبه‌های تایخی این استان است.

پل لاتیدان هرمزگان

پل لاتیدان در غرب بندرعباس و بر روی رودخانه‌ی کول قرار دارد که به عنوان یکی از آثار تاریخی استان هرمزگان در منطقه‌ی بندر خمیر شناخته می‌شود. جالب است بدانید که از پل لاتیدان به عنوان یکی از طولانی‌ترین پل‌های ایران نام برده شده که در ابتدا زیر خاک مدفون بوده تا اینکه در سال ۱۳۷۲ در اثر سیلاب نمایان شده است.
پل لاتیدان که در زبان محلی پل‌کول نامیده می شود، با طولی در حدود یک کیلومتر، شهر بندرعباس را به لارستان متصل می‌کرده است. این پل همچنین، از آثار تاریخی به جا مانده از دوران صفوی است که قدمتی در حدود 500 سال دارد و هدف ساخت آن بیرون راندن پرتغالی‌ها بوده است و بعدها به عنوان مسیری برای کاروان‌های بازرگانی مورد استفاده قرار می‌گرفته است.

بافت تاریخی بوشهر

قلعه هزاره میناب، قلعه‌ی اسرارآمیز فین و پل لاتیدان که در پی سیلاب در سال 1372 خورشیدی در نزدیکی شهرستان خمیر، سراز خاک برآورد در استان هرمزگان، کاخ زمستانی کورش در برازجان، گورستان باستانی سیراف، عمارت ملک، بافت تاریخی بوشهر در کنار نخلستان‌های سر به آسمان ساییده، تنگه‌ی کول‌فرح ایذه، پل ساسانی دزفول و آرامگاه یعقوب لیث صفاری در خوزستان، گرمابه پهنه سمنان، دروازه ارگ سمنان و شهر تاریخی بسطام، تنگه تاریخی ابوالحیات کازرون، تنگ چوگان و حمام وکیل در فارس، بلاد شاپور یا شهرکهنه‌ی دهدشت و نقش‌برجسته‌های ایلمایی (اشکانی) تنگ سروک در شهر بهمئی کهگیلویه و بویراحمد از دیگر جاذبه‌های گردشگری کشورمان هستند.

ارگ نارین

بازدید ارگ نارین قلعه از آثار به‌جامانده در شهر تاریخی بلقیس اسفراین با قدمتی ۱۲۰۰ ساله، که دومین بنای خشتی و گلی ایران است و سنگ‌نگاره‌ی نرگسلوی بجنورد در خراسان شمالی، آرامگاه بزرگمهر یا بوذرجمهر قائنی در قائن پایتخت زعفران ایران و قنات ثبت‌جهانی شده‌ی بلده فردوس در خراسان جنوبی، آتشکده‌ی بازه‌هور (دره خورشید) در جنوب مشهد و پاک کوه‌سنگی مشهد در خراسان رضوی را هم در برنامه‌های گردشگری خود بگنحانید.

قلعه دزک شهرکرد

در کنار دشت لاله‌های واژگون کوهرنگ در فصل بهار، قلعه دزک شهرکرد و پل زمان‌خان سامان در استان چهارمحال و بختیاری هم دیدنی است.

آرامگاه شمس تبریزی

معبد آناهیتای کنگاور، تاق گرا در سرپل‌ذهاب کرمانشاه، قلعه قمچای کردستان که آن‌را مربوط به سه دوره‌ی اشکانیان، مادها و پارت‌ها می‌دانند و کتیبه‌ای به زبان‌های هیراتیک و هریوگلیف کنار آن وجود دارد، آرامگاه شمس تبریزی در خوی و یخچال دوقوز پله در خیابان عسگرخان ارومیه و در محله‌ای به همین نام که یکی از بهترین جاذبه‌های گردشگری آذربایجان غربی است را هم باید دید.

سد چندمنظوره‌ی امیرکبیر کرج

و اما استان البرز که تا پیش از سال 1389 خورشیدی، بخشی از استان تهران بود و از آن پس به عنوان سی‌ویکمین استان ایران شناخته می‌شود، در کنار طبیعت دلپذیر و روستاهای شگفت‌انگیزش از جاذبه‌های تاریخی بسیاری برخوردار است. محوطه باستانی ازبکی در شهرستان نظرآباد، قلعه دزدبند از سازه‌های دوره ساسانی در شهرستانک، کاروانسرای شاه‌عباسی کرج و سد چند منظوره‌ی امیرکبیر بخشی از این جاذبه‌ها هستند که باید دید.

موزه‌گردی را فراموش نکنید

پیشنهاد موزه‌گردی ما نخست موزه‌ی آذربایجان است؛ دیگری موزه‌ی آبگینه و سرانجام موزه‌ی جواهرات ملی.

موزه آذربایجان

موزه‌ی آذربایجان، در شهر تبریز، یکی از ارزشمندترین موزه‌های کشور  و دومین موزه‌ی تخصصی تاریخ باستان‌شناسی در ایران است. در این موزه آثاری از یافته‌های باستان‌شناسان در فلات ایران، نگهداری می‌شود. برای نمونه، آثار یافته‌شده از تمدن جیرفت، سفال‌های تپه‌ی اسماعیل‌آباد قزوین با  7000 سال پیشینه، تندیس بانویی که در رستم‌آباد گیلان به دست آمده است و 3000 سال دیرینگی دارد، بشقاب زرینی از روزگار ساسانیان، ظرف‌های سفالی دوره‌ی ایلخانان و صدها اثر باستانی و تاریخی دیگر را می‌توان دید و با تاریخ ایران بیشتر آشنا شد.

به همین گونه باید از موزه‌ی آبگینه در خیابان سی تیر تهران یاد کرد. ساختمان تاریخی آن یکی از دیدنی‌های تاریخی است و نیز سفال‌های زرین‌فام، عطردان‌های شیشه‌ای که در آنجا نگهداری می‌شود، شیشه‌های یافته‌شده در چغازنبیل که به هزاره‌ی دوم پیش از میلاد می‌رسند، کهن‌ترین سفال دست‌ساز از دوره‌ی اشکانی و نمونه‌های بسیار دیگر که هر گردشگری را به دیدن موزه فرامی‌خواند.

تهران، این روزها، آن اندازه کم رفت‌و‌آمد است که به‌راستی دل‌مان می‌گیرد! ما که همیشه از شلوغی و ترافیک تهران کلافه و آزرده بودیم، حالا آرزوی بازگشت روزهایی را داریم که پیاده‌روها مملو از رفت‌و‌آمد بود و خیابان‌ها از فراوانی خودروهای ریز و درشت، جا برای سوزن انداختن نداشت. اما نباید ناامید بود. روزهای خوش (و امیدواریم کم ترافیک!) پس از راندن ویروس کرونا، برمی‌گردد. برای آن روز و گردشگری موزه‌ها، پیشنهاد دیگر ما دیدن موزه‌ی جواهرات ملی ایران است.

موزه‌ی جواهرات ملی، در خیابان فردوسی تهران، روبه‌روی سفارت ترکیه، جایی برای نگهداری الماس دریای نور است و نیز موزه‌ای برای دیدن تخت نادری، تاج فرح پهلوی و دیگر جواهرات بازمانده‌ی تاریخی. گفتنی است که الماس دریای نور یکی از کمیاب‌ترین الماس‌های جهان است و 182 قیراط وزن دارد.

همچنین بازدید از موزه‌ی جنگ خرمشهر که یادآور از جان‌گذشتگی و دفاع فرزندان ایران از کیان و مرز این سرزمین سپند است را در سفر به خوزستان از دست ندهید.

بازارگردی حالتان را خوش می‌کند!

اگر اهل خرید هستید و می‌خواهید در کنار دیدن و خریدن، جاهای تاریخی را هم ببینید، پیشنهاد ما رفتن به بازار تبریز است. اگرچه آذربایجان هم این روزها با کرونا دست و پنجه نرم می‌کند و بازار تبریز بسته است، اما روزهای پُررونق بازمی‌گردد. پس آماده‌ی سفر باشیم!

بازار تبریز یکی از زیباترین و ارزشمندترین بازارهای سرپوشیده‌ی جهان است. در دالان‌ها، تیمچه‌ها و سراهای آن کالاهای دست‌ساز و فرش‌های گرانبهایی را خواهید دید که چشم پوشیدن از آن‌ها آسان نیست. افزون بر اینکه از چای‌خانه‌ها، قهوه‌خانه‌ها و تیمچه‌ی مظفری بازار هم می‌توانید دیدن کنید.

اگر به همدان سفر کردید بازدید از بازار تاریخی این شهر را هم در برنامه‌های خود بگنجانید. بازار تاریخی همدان از آثار دوره قاجاریه است که در مرکز شهر همدان جای دارد. این بازار نیز همچون بسیاری از بازارهای دیگر شهرهای کهن ایران سرپوشیده است.

بازار بزرگ کرمان

بازدید و خرید از بازار قدیمی اراک که آمیخته‌ای از شیوه‌ی مهرازی سنتی و مدرن است و بازار بزرگ کرمان که یکی از بزرگترین مجموعه‌های تاریخی این شهر و طولانی‌ترین راسته‌بازار ایران به‌شمار می‌رود هم از پیشنهادهای بازارگردی ما در شهرهای ایران است.

راستی اگر به اهواز سفر کردید، چرخیدن در بازار کاوه این شهر که پر از خوراکی‌های خوشمزه و سوغات‌های خوردنی است را فراموش نکنید.

بازار قم هم یکی از زیباترین بازارهای کهن ایران از دید مهرازی است. این بازار از بخش‌های گوناگونی همچون چهار سوق، تیمچه، سرا و راسته تشکیل شده است. دارای دو راسته‌ی سر پوشیده با پوشش گنبدی است که در آن دریچه‌هایی جهت تهویه و نور رسانی تعبیه شده‌اند.

به این پیشنهادها ده‌ها و صدها نمونه‌ی دیگر هم می‌توان افزود. گوشه گوشه‌ی ایران افزون بر طبیعتی دلربا، نشان از تاریخی کهن دارد و دیدن آن‌ها هر گردشگر طبیعت‌دوست و دلبسته‌ی تاریخ را خرسند می‌کند. بی‌گمان در میان پیشنهادهای ما نام بسیاری از جاذبه‌‌های دیدنی‌ و بی‌مانندشان از قلم افتاده است که این از بخت و زمان کوتاه نگارنده در یافتن و پرداختن به این مکان‌ها حکایت دارد.

با امید به گذشتن از روزهای سخت با رعایت توصیه‌های بهداشتی و ماندن در خانه تا رسیدن روزهای بهتر، به پیشنهادهای گردشگری ما بیندیشید و برخی از آن‌ها را در برنامه‌های آینده‌ی سفرهای خود داشته باشید.

نقل از : امردادتارنمای خبری زرتشتیان

گردشگری سازگار با زیست‌بوم در سانیای چین

سانیا در جزیرهٔ هاینان چین، با کوهستان خیره‌کننده، جنگ‌های بارانی و سواحل زیبایش خودبه‌خود گردشگران را مجذوب می‌کند. مسئولان سانیا که خواستار حفظ زیبایی‌های طبیعی آن ‌اند برای ساخت آینده‌ای پایا به «گردشگری سازگار با زیست‌بوم» روی آورده‌اند.

کوهستان خلیج یالونگ جایی است که انواع درختان و گیاهان، و پرندگان و پستانداران در دل جنگل‌های بارانی انبوه‌اش خانه دارند، جایی که آدمی در آن احساس یکی بودن با طبیعت می‌کند.

«آشیان پرنده»؛ خانه‌درختی‌های مجلل در دل طبیعت

اقامتگاه کوهستانی «بردز نِست» یا همان «آشیان پرنده»، فضایی است سبز با ذهنیت گردشگری سازگار با زیست‌بوم، در میان درختان کوهستانی می‌توان در خانه‌درختیِ مجلل خودتان اقامت کرد و از منظرهٔ بی‌نظیرش لذت برد.

ژوندان هوانگ، مدیر این اقامتگاه می‌گوید: «واحد‌های اقامتی ما، از ساخت‌وساز تا شیوهٔ بهره‌برداری با این ایده ایجاد شده‌ است که جزئی از زیست‌بوم باشد. امیدواریم مهمانان ما در اینجا خود را به طبیعت نزدیکتر و از سروصدای شهر دورتر حس کنند.»

او دربارهٔ ویژگی زیست‌محیطی اقامتگاهش و تشویق مهمانان به دوستی با زیست‌بوم می‌گوید:‌ «کارهای زیادی برای حفاظت از محیط زیست کرده‌ایم، مثلا استفاده از پمپ هوا برای گرم کردن آب یا استفاده از انرژی خورشیدی، آب باران و نیز داشتن سامانهٔ تصفیهٔ فاضلاب. مهمانان را هم تشویق می‌کنیم به محیط زیست احترام بگذارند و از مواد بازیافت‌نشدنی استفاده نکنند.»

اتوبوس‌های برقی، سواحل تمیز و تالاب‌های سبز

«وان هتل» یکی دیگر از استراحت‌گاه‌های سازگار با زیست‌بوم سانیاست که قرار است در ماه ژانویهٔ امسال گشایش پیدا کند، اینجا حتی یک مزرعه هم برای تولید میوه و سبزیجات ارگانیک دارد.

ساکنان سانیا که در پی جذب بیشتر گردشگرانند، تلاش دارند تا حد ممکن از تولید زباله کم کنند، و بازیافت را افزایش بدهند آنها همچنین به ترابری الکتریکی نظر دارند. تا کنون ۶۰۰ اتوبوس منطقه برقی شده‌اند و شهر تا چند سال دیگر همهٔ آنها برقی خواهند شد.

همچنین اقدامات بسیاری برای حفظ زیبایی طبیعی شهر صورت گرفته است یکی از آنها پارک تالاب سانیا ریور است که به تازگی ایجاد شده، پناهگاهی آرامبخش برای گردشگران که فواید زیست‌بومی هم دارد.

ژین یانگ، مدیر کل دفتر زیست‌بومِ شهرداری سانیا می‌گوید: «محیط زیست زیبای سانیا نقطهٔ حیاتیِ رشد و توسعهٔ این شهر است. پارک تالابی دونگ‌آن نمونه‌ای از حفاظت زیست‌بوم است. سانیا در پروژهٔ ملی بی‌زباله پیشگام شده و حالا برای کاهش زباله و بازیافت آن نیازمند کمک همگانی هستیم.»

شماری از شهروندان نیز برای حفاظت از محیط زیست داوطلب شده‌اند. این بچه‌‌ها حالا دربارهٔ اهمیت حفظ تالاب‌های شهر تعلیم می‌بینند. در ساحل نزدیک به اینجا نیز داوطلبان پیوسته ماسه‌های ساحلی را وارسی می‌کنند تا کنار دریا از آشغال‌های پلاستکی تمیز باشد.

چی ژیانگ ژو، عضو انجمن حفظ اقیانوسِ «روبان آبی» در این باره می‌گوید:«ما اغلب برای انجام فعالیت‌هایی نظیر کاشت گیاهان تالابی و حفظ زندگی دریایی، با شماری از آژانس‌های گردشگری محلی همکاری می‌کنیم. همچنین برخی هتل‌ها و اماکن توریستی هم پوسترهایی برای حفاظت از محیط زیست نصب کرده‌اند.»

یافتن توازن میان گردشگری و حفظ محیط زیست چالش بزرگی است که سانیا، به‌عنوان یک مقصد مهم گردشگری، برای رشد پایای خود آن را پذیرفته است.