تعریف جهانی اکوتوریسم: تعریف اکوتوریسم از منظر انجمن جهانی اکوتوریسم در سال 1991 میلادی: اکوتوریسم سفری است مسؤولانه به مناطق طبیعی، که موجب حفظ محیط زیست و بهبود زندگی مردم محلی گردد. اما چند سال بعد در 1996 میلادی. اتحادیهی جهانی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی با بسط تعریف بالا، اکوتوریسم را چنین تعریف کرد: اکوتوریسم یک سفر و بازدید زیست محیطی مسؤولانه از مناطق طبیعی بکر است که به منظور لذت بردن از طبیعت و درک مواهب آن و ویژگی های فرهنگی مرتبط با آن انجام می شود، به طوری که باعث ترویج حفاظت گردد و اثرات منفی بسیار کمی از جانب بازدید کنندگان بر محیط به جای گذارد و شرایطی را برای اشتغال و بهره مندی اقتصادی و اجتماعی مردم محلی (بومی) فراهم کند.
اکوتوریستها (بومگردان) چه کسانی هستند؟
اکوتوریست ها افرادی هستند که از مرحله علاقه ساده به طبیعت فراتر رفته و پا در عرصه شناخت رازها و زیباییهای عمیق آن میگذارند. یک اکوتوریست، خود را نسبت به مراقبت از طبیعت و احترام به فرهنگ بومی مسؤول میداند و به این مسئولیت پایبند است. بنابراین هر کس که به هر طریقی به طبیعت سفر می کند، الزامآ یک اکوتوریست به حساب نمیآید.
جایگاه اکوتوریسم در بازار توریسم (گردشگری)
از مقایسهی ابعاد گردشگری در شاخهی اکوتوریسم با سایر زمینههای گردشگری، درمییابیم در حالیکه سایر شاخهها به توریسم انبوه، شرکتها، آژانسها و هتلهای بزرگ میاندیشند، فعالان شاخه اکوتوریسم (بومگردی) به ندرت با گروههایی بیش از 30 نفر برای هر برنامه سروکار دارند و نیز از طریق شرکتهای کوچک و استفاده از راهنمایان محلی و امکانات محدود در محیط های طبیعی فعالیت می کند. بنابراین یکی از مهم ترین اصول برای اکوتوریسم و اکوتوریستها این است که: «رد پا» باید تنها اثری باشد که از اکوتوریسم در طبیعت به جا گذاشته می شود و عکسها و خاطرات سفر نیز تنها یادگاریهایی باشند که از طبیعت نزد اکوتوریستها (بومگردان) باقی میماند.
نمونههایی از قوانین اخلاقی صنعت اکو توریسم:
• برای حفظ و ارتقای یکپارچگی طبیعی مکان های مورد بازدید تلاش کنید.
• به حساسیت های فرهنگی احترام بگذارید.
• در تور، حداقل میزان زباله و ضایعات زیست محیطی را تولید کنید.
• محیط طبیعی مورد بازدید خود را تمیزتر از زمان آغاز، ترک کنید.
• آرامش حیات وحش را بر هم نزنید.
• از محصولاتی که از حیوانات و گیاهان در خطر انقراض تهیه می شوند خریداری نکنید.
• با خرید محصولات بومی به اقتصاد محلی کمک کنید.
• باورها و اعتقادات سنتی و مردمی منطقه را بشناسید و به آنها بیاحترامی نکنید.
• از چیدن گل در طبیعت خودداری کرده و در عوض با عکاسی از آن لذت ببرید.
• از مکانهای خصوصی و مردمان محلی و عشایر (بخصوص زنها و کودکان) بدون اجازه عکاسی نکنید.
• به اماکن مقدس احترام بگذارید.
• هرگز قولی را به عشایر و مردمان روستایی ندهید که نتوانید عمل کنید.
• سعی کنید در محیط های روستایی و عشایری پوشش شما مناسب باشد.
در ادامه مقاله ای در این باره بخوانید که در روزنامه اعتماد به چاپ رسیده است:
این عبارت «اکوتوریسم» نیز از آن موارد سهل و ممتنع است؛ به این مفهوم که اگر مقصود از طبیعتگردی است و روزی (و روزهایی) را در دل طبیعت گذرانیدن، ما ایرانیها شاید بتوان گفت مخترع این نوع توریسم در جهان بودهایم، به عبارت «سیزده به در» توجه فرمایید.
رفتن به طبیعت پس از روزهای سرد و تاریک زمستان، همان سیزده به در است. خب، نوع سهل آن رفتن به جایی زیبا، خارج از شهر است و ساعات دلپذیری را گذارنیدن. اما اگر دقت کنیم میبینیم که همین رفتار ساده را نیز میتوان به صور مختلف، صحیح و غیر آن انجام داد. امروزه نام طبیعتگردی مسوولانه را برای رفتار صحیح در طبیعت به کار میبریم.
یک قانون طلایی برای انجام طبیتگردی مسوولانه وجود دارد و آن اینکه وارد طبیعت شویم و آن را ترک کنیم بدون اینکه تغییری در آن به وجود بیاوریم! «یکی مرغ بر کوه ننشت و خاست/ بر آنکه چه افزود و زان که چه کاست». این مفهوم را مقایسه کنید با رفتار برخی از ما که، هر کدام یک کیلو زباله (اغلب ظروف پلاستیکی) را در دل طبیعت رها میکنیم بدون درک عواقب آن. بنده تا به حال پرندگانی را دیدهام که پای خود را در اثر پیچیدن نخهای پلاستیکی از دست دادهاند.
ماهیهایی را دیدهام که داخل کیسه پلاستیکی به دام افتادهاند و خفه شدهاند.
من در خلیج فارس زیبایمان لاکپشت عظیم الجثه یی را دیدهام که با حدود 3.5 متر قطر لاک و 750 کیلوگرم وزن، بزرگترین لاکپشت عالم است (سه برابر لاک پشتها گالاباگوس). این موجود زیبای باشکوه و ایرانی، در اثر بلعیدن یک کیسه پلاستیکی خفه شده بود! وقتی آب وارد کیسه پلاستیکی میشود، شبیه به عروس دریایی (طعمه مطلوب لاکپشت) میشود. لاکپشت آن را میبلعد و خفه میشود. راه تنفسی حیوان مسدود میشود و آن کسی که کیسه پلاستیکی را رها کرده، حتی خبر ندارد که بیمبالاتی او موجب مرگ یک موجود زیبا در خلیج خودمان شده است!
من گرگی را دیدهام که زبان خود را شرحه شرحه و تکه و پاره کرده بود چون قوطی ماهی تن را رها کرده بودند و این گرگ با لیسیدن لبههای تیز این قوطی، زبان خود را از دست داد و ما او را در حال مرگ و پس از خونریزی زیاد دیدیم.
من دیدهام که زبالههای ما اعم از پلاستیک، شیشه و فلز، چگونه به جان حیات وحش میافتند. به طور قطع اگر ما بدانیم که اعمال ما چه عواقبی در بردارند، در رفتار خود تجدیدنظر خواهیم کرد. همین طور است اگر ما ارزش گیاهان و جانورانی را که در دل طبیعت قربانی سهل انگاری ما میشوند، بدانیم.
خوب به خاطر دارم که در یکی از دشتهای زیبای استان فارس که شباهت زیادی به دشتهای کره ماه داشت مشغول دوربین کشی بودیم. قرقره (سینه سیاه یا کوکر) نیز در دشت فراوان بود. راننده بازیگوش ما از فرصت سوءاستفاده کرد و روغن اتومبیل خود را بیرون ریخت. حوضچه کوچکی به اندازه یک فنجان از روغن سوخته روی زمین فرم گرفت. ما به راننده تذکر دادیم که این کار صحیح نیست ولی او گوشش بدهکار نبود و معتقد بود که در آن دشت پهناور چند لیتر روغن سوخته اشکالی ایجاد نمیکند. در این اثنا ناگهان یک سنجاقک هزار رنگ به فراز فنجان روغن آمده و خود را با سر به آن کوفت. آن همه رنگ و زیبایی ناگهان تبدیل به سیاهی و مرگ شد.
همه حتی راننده ساکت بودیم. او پاسخ خود را گرفته بود. سنجاقکها اشعه ماوراءبنفش را از کیلومترها میبینند. این سنجاقک هم به خیال خود به آب رسیده بود و وقتی عکس خود را در آن دید، با سر به آن کوفت. غافل از آنکه دستانی که از فکری بیمبالات فرمان میگرفتند این تله مرگبار را برای سنجاقک بیگناه تدارک دیده بودند! امروزه ما میدانیم که هر لیتر روغن سوخته اتومبیل هزاران لیتر از آبهای زیرزمینی را آلوده میکند. این آبهای زیرزمینی به مصرف کشاورزی، صنعت و نیز نوشیدن انسانها میرسد. به گفته سازمان آب، حدود نیمی از آب شهر تهرانگاه از آبهای زیرزمینی تامین میشود.
گردشگری در دل طبیعت یا اکوتوریسم شمشیر دو لبه یی است که یک طرف آن موجب پیشرفت و تعالی ملتها میشود ولی طرف دیگر آن ممکن است موجب تخریب ساختارهای اخلاقی جوامع هم بشوند.
آبی که می خواهید تصفیه کنید را داخل ظرف بریزید. ظرف را روی اجاق گذاشته و
آن را تا بالاترین درجه روشن کنید. وقتی آب بجوشد هر باکتری که در آن باشد
کشته می شود، بنابراین مطمئن باشید که شما با خوردن آن بیمار نمی شوید.
– اگر شما در بیابان هستید و احتیاج دارید که آب را تصفیه کنید، آتش روشن کنید و ظرف را روی آن بجوشانید.
اگر ظرف ندارید از هر وسیله ای که ضد آتش باشد می توانید استفاده کنید.
حباب های تکان خورنده را نگاه کنید. زمانی که حباب ها بالا می آیند نشان
دهنده اینست که آب می جوشد. اجازه دهید این حباب ها تا ۵ دقیقه ادامه داشته
باشند تا گرما بیشترین تاثیر را روی باکتری های زندگی کننده در آب بگذارد.
– جوشاندن آب برای ۱۵ تا ۲۰ دقیقه ۹۹/۹ درصد هر موجود زنده درون آب را می
کشد. همچنین بیشتر مواد شیمیایی را با تبخیر کردن از بین می برد. هر چند،
توجه داشته باشید که با جوشیدن آب، مواد جامد، فلزی یا معدنی از بین نمی
روند.
ظرف را از روی گرما بردارید. هنگام برداشتن ظرف آب دقت کنید. بیشتر از اینکه بتوانید حدس بزنید داغ است.
اجازه بدهید آب مانده و ته نشین شود. اگر آب جوشانده شما از شیر آب آمده و مطمئن هستید که مواد جامد، فلزی و معدنی در آن نیست، احتیاجی نیست این کار را انجام دهید. اگر اجازه بدهید آب بماند، هر چیزی که داخل آب باشد، ته ظرف، ته نشین می شود، شما می توانید از آب تصفیه شده داخل ظرف بنوشید.
ترمزهای طوقهای یا Rim Brake
سیستم سازوکار انواع ترمز دوچرخه قدیمی بهگونهای است که دو عدد لقمه پلاستیکی روی طوقه متصل میشود و با فشار دادن کابل، حرکت طوقهها متوقف میشود و برای ترمز دوچرخه ساده مناسب است. ترمز طوقهای نیز خود به دو نوع کالیپر یا Caliper و کانتیلیور یا Cantilever تقسیمبندی میشود و هرکدام انواع متفاوتی را شامل میشوند.
• کالیپر: ترمزهای کالیپر توسط یک پیچ مرکزی به دوشاخ جلویی متصل میشوند. اندازه این ترمزها کوچک است و از همین رو فضای کمی را اشغال میکنند. مزیت استفاده از این ترمزها تنظیمات راحت، قیمت ارزان و وزن پایین است. از معایب این ترمز نیز میتوان به این نکته اشاره کرد که ترمزهای کالیپر در محیطهای مرطوب و گلولای کوهستان عملکرد ضعیفی دارند.
• U-Brakes: تنها تفاوت این ترمزها با ترمز کالیپر محل قرارگیری اهرمها روی دوچرخه است. در ترمزهای یو بریک هرکدام از اهرمها با یک پیچ به بدنه متصل میشوند. این ترمزها معمولاً در دوچرخههای BMX مورداستفاده قرار میگیرند.
• ترمزهای Cantilever: این ترمزها نیز به چند مدل دستهبندی میشوند که در ادامه به ذکر آن خواهیم پرداخت. برای خرید ترمز دوچرخه کانتیلیور لازم به ذکر است که برای نصب این ترمزها دو بازوی مستقل در دو طرف دوچرخه وصل میکنند.
• ترمزهای V-brake: اهرمهای این ترمز در دوشاخ جلویی دوچرخه قرار میگیرند. این ترمزها دو اهرم جدا دارند که روی هرکدام از این اهرمها جایگاهی برای اتصال پد ترمز در نظر گرفته شده است.
• ترمزهای Mini-V Brakes: این ترمزها دقیقاً مانند ترمزهای وی بریک است با این تفاوت که اهرمهای کوچکتری دارند. این ترمزها برای دوچرخههای BMX مناسب هستند.
• ترمز X-Brakes: در سازوکار این ترمزها دو محور متقاطع توسط یک کابل به هم متصل میشوند. این ترمزها شباهتهای زیادی به ترمزهای وی بریک دارند.
تا اینجا ترمزهای طوقهای را بررسی کردیم که از انواع ترمز دوچرخه قدیمی به شمار میروند. با ما همراه باشید تا در ادامه به بررسی و معرفی ترمزهای دیسکی بپردازیم.
ترمزهای دیسکی دوچرخه کوهستانی
انواع ترمز دیسکی شباهتهای زیادی به ترمزهای موجود در ماشین و موتورسیکلت دارند و به دو نوع ترمزهای دیسکی - مکانیکی و ترمزهای دیسکی - هیدرولیکی تقسیمبندی میشود. سیستم این ترمزها به شکلی طراحی شده که صفحهای به نام روتور Rotor در مرکز چرخها و در میان پدهایی قرار گرفته که این پدها زمانی که ترمز میکنید به صفحه روتور میچسبند و از این طریق باعث کاهش سرعت و متوقف شدن دوچرخه میشوند. در ادامه انواع ترمز دیسکی را که پیشتر ذکر کردیم، بررسی میکنیم:
• ترمزهای دیسکی - مکانیکی: مکانیسم این ترمزها به شکلی طراحی شده که نیرو از طریق کابل به لنت منتقل شود. این ترمزها به نسبت ترمزهای هیدرولیکی سیستم سادهتری دارند و قیمت آنها نیز پایینتر است. از مزایای خرید ترمز دوچرخه دیسکی میتوان به عملکرد عالی در هوای برفی و بارانی و عملکرد خوب این ترمز در زمان تاب داشتن طوقه اشاره کرد. مانند هر محصولی این ترمز نیز معایب خود را دارد که شامل امکان پارگی و زنگزدگی سیم ترمز و ترمزگیری با نیروی زیاد میشود. همچنین لازم به ذکر است که تعمیر و نگهداری این ترمزها به تخصص نیاز دارد.
• ترمزهای دیسکی - هیدرولیکی: از این نوع از ترمزها به دلیل سیستم پیشرفته موجود در آن در دوچرخههای حرفهای استفاده میشود. به دلیل تکنولوژی جدیدتر بهکاررفته در این ترمزها بهترین و قویترین عملکرد را در ترمزگیری از خود نشان میدهند. از مزایای این ترمزها میتوان به این موارد اشاره کرد:
o در این ترمزها جابهجایی اهرم خیلی کم اتفاق میافتد.
o در صورت تاب برداشتن طوقه، این ترمز بهراحتی به کار خود ادامه میدهد.
هنگام طبیعتگردی هیچچیز نمی تواند به اندازهی تاول زدن پا دردناک باشد. با ما همراه باشید تا راههای مقابله با آن را بدانید.
هم دردناک است و هم ناراحتکننده، حتی یک تاول کوچک نیز میتواند شما از ادامهی مسیر باز دارد. تاول یکی از شایعترین آسیبهای تجربه شده توسط مسافران است. با داشتن اقدامات درست، میتوان از آنها اجتناب کرد. این مقاله به شما کمک میکند تا از بروز آنها حین پیادهروی، کوهنوردی و طبیعتگردی جلوگیری کنید.
برای جلوگیری از تاول زدن، باید ابتدا بدانید که آنها چگونه شکل میگیرند. طبق اخبار پزشکی، تاول یک حباب پر از خونآبه، پلاسما، خون یا چرک است که در لایهی بالایی پوست تشکیل میشود. این حباب، محافظ لایهی زیرین پوست است و از صدمات بیشتر به پوست شما جلوگیری کند تا چارهای بیندیشید.
در واقع تاولها، محافظی مهم برای پوست هستند. چه چیزی باعث تاول میشود؟ اصطکاک، عامل اصلی آن است. تصور کنید یک جفت پوتین نامناسب دارید، بعد از کمی راه رفتن، پاشنهی شما با پشت پوتین برخوردی دارد که باعث آسیب رسیدن به پوست میشود. این آسیب بدن شما را وادار به نشاندادن واکنش دفاعی میکند که نتیجهی آن تاول است. برای جلوگیری از تاول پا، باید اقداماتی در رابطه با کاهش اصطکاک و تعریق پا داشته باشیم.
جورابهایی که برای استفاده در راه انتخاب میکنید، باید اصطکاک درون کفش را کاهش دهد. اگر پای شما با نقاط گرم در ارتباط مستقیم است، پس جورابی که انتخاب میکنید باید ضخیمتر باشد. نقاط گرم و داغ، تحریککنندهی عالی برای تاول هستند.
از پوشیدن جوراب پنبهای نیز خودداری کنید زیرا احتمال تاول زدن را افزایش میدهد. پنبه آب را جذب میکند و برای خشک شدن نیاز به زمان بیشتری دارد. این محیط مرطوب برای تاول بسیار مناسب است. جورابهای دو لایه نیز میتواند گزینهی انتخابی خوبی باشند، زیرا اصطکاک را کاهش میدهد، همچنین از تماس پا با رطوبت جلوگیری میکنند.
باید اطمینان حاصل کنید که پوتین انتخابی دارای کیفیت بالایی است. هنگامی که مسافتی طولانی را طیکنید، پاهای شما تفاوت میان نوع مناسب و نامناسب را حس خواهد کرد. به عنوان مثال، اگر کفش هایتان ضدآب نباشد، پاها خیس میشود و پای خیس مستعد تاول زدن است.
کفش ها نباید بزرگ یا کوچک باشند، باید کاملا اندازه باشند. زیرا کفش بزرگ باعث لغزش پا و کفش کوچک باعث فشار زیادی به پا میشود که در هر دو صورت پای شما تاول میزند.
جوراب و کفش مناسب تنها راه کاهش رطوبت و اصطکاک نیست، بلکه استفاده از پودر و ژلهای موجود در بازار نیز به شما کمک خواهد کرد. پودرهای ضد تعریق باعث خشک ماندن پا میشوند و ژلهای روان کننده باعث لغزش پا در جوراب میشوند، در نهایت از اصطکاک سایشی جلوگیری میکند. با گذشت زمان این پودر و ژل جذب پا میشوند، پس باید آنها را تجدید کرد.
اگر تمام موارد گفتهشده را رعایت کردید و باز هم پاها تاول زد، از کرم زینک اکسید استفاده کنید. تاول را با لایهای از این کرم بپوشانید. در طول راهرفتن مرتب پاها را چک کنید تا قبل از زیادشدن تاولها، چارهای برای آن بیندیشید. اگر نیاز دارید جورابهایتان را عوض کنید یا دوباره از پودر و ژل استفاده کنید. برای جلوگیری از توسعه تاول میتوانید حتی آن را با باند پوشش دهید.