کودکان چگونه به محیط زیست علاقه‌ مند می شوند؟

کودکان ما آلودگی هوا را می‌شناسند، می ‌دانند زباله چیست و از بازیافت مواد آگاهی دارند. آنها متوجه خطرات ناشی از تغییر آب و هوا هستند. همه اینها یعنی صدمه به محیط زیست. اینکه ما چگونه رفتار کنیم و به کودکمان این رفتارها را بیاموزیم نکته اصلی علاقه به حفظ محیط زیست است.
 ایجاد علاقه در کودک این روزها آشنایی با طبیعت به طور جدایی ‌ناپذیری با آگاهی از تغییر آب و هوا و مشکلات زیست محیطی دیگر در ارتباط است. تغییر آب و هوا موضوعی نگران کننده و بحث برانگیز در میان بزرگسالان است. این مشکلات وسیع، درکشان دشوار است و می‌توانند باعث بروز احساسات شدیدی مانند ترس، اضطراب، سرخوردگی، خشم و یأس شوند. علاقه ‌مندی به محیط زیست و حفاظت آن امری است که می‌بایست دانش آموزان در کودکی فرا گیرند تا در ذهنشان نهادینه شود؛ لازمه این امر آگاهی دادن به آنها در باره مسائل ساده زیست محیطی است. این موضوع در صورتی تحقق می‌یابد که آنان ببینند والدینشان نیز به محیط زندگی و جانداران علاقه ‌مندند و در حفاظت آن می‌کوشند. از سوی دیگر، چنانچه پدر و مادرها الگوی رفتاری مناسبی برای فرزندشان نباشند و فقط توصیه و نصیحت کنند، دوگانگی در گفتار و رفتار، کودک را دچار تضاد خواهد کرد و اعتماد او را از والدینش سلب می‌کند بنابراین الگوی مناسبی برای فرزندتان باشید.
 مشارکت در حفظ محیط زیست هرگز فراموش نکنید که فرزند شما می‌تواند از دوران طفولیت، ناجی محیط زیست بودن را یاد بگیرد. تقریباً تمام کودکان روی زمین به خاک و آب و بازی کردن با این دو عنصر حیاتی علاقه‌ مندند؛ این بسیار مهم است که بتوانیم چنین احساسات لطیف فرزندمان را تا بزرگسالی حفظ کنیم. احساس بچه‌ها در مورد پرندگان و سایر حیوانات نیز صادق است. رفتارهای ساده بسیاری وجود دارند که علاوه بر ایجاد سرگرمی و نشاط باعث علاقه ‌مندی کودکان به محیط زیست می‌ شوند مانند کاشت گیاهان در باغچه یا گلدان، کاشت درخت در فضای سبز عمومی و نامگذاری آن به نام فرزندتان، آبیاری گیاهان خانگی توسط کودکان، آموزش استفاده از وسایل برقی کم مصرف و از همه مهم ‌تر شرکت در امر بازیافت مواد. همه این موارد به کودک شما در ایجاد حس ارزشمندی و مشارکت در حفظ محیط زیست کمک می‌کند.
برای فرزندتان کتاب‌هایی تهیه کنید که در باره زندگی جانوران باشد. او باید بداند تفاوت جانورانی که در آب زندگی می‌کنند با جانورانی که در خشکی هستند چیست؟ حیوانات خانگی را به او معرفی کنید و از فواید این جانداران با وی سخن بگویید. مطمئنم فرزند شما ماهی ای را که در تنگ بلور شنا می‌کند بسیار دوست ‌دارد و ساعت‌های طولانی با او صحبت می‌کند. بهتر است همراه فرزندتان ماهی قرمز را به پارکی که استخر آبی در آن وجود دارد ببرید و ماهی را در آب رها سازید.
 بهترین زمان
بهترین زمان برای انتقال ارزش‌های محیط زیستی به کودکان، زمانی است که کودک در یک موقعیت آموزشی قرار دارد. مثلاً هنگامی که با فرزند خود در پارک قدم می‌زنید و شاهد رفتار نامناسبی مانند انداختن زباله روی زمین می‌شوید، از فرزندتان بخواهید به این موضوع توجه کند و با گفتگویی مناسب دلایل نادرست بودن این رفتار را توضیح دهید. این شیوه آموزشی را آموزش اتفاقی می‌نامند، که بسیار اثربخش است. هنگامی که برای تفریح به پارک یا جنگل می‌روید سعی کنید از کپسول و... استفاده کنید؛ اما اگر به هر دلیلی خواستید  آتش روشن کنید چوب‌های خشک را برای افروختن انتخاب نمایید؛ همچنین سنگ گذاشتن دور آتش را به کودکتان بیاموزید.
لازم است از کودکی به فرزندتان بفهمانید که چقدر به محیط زیست احتیاج داریم و همه باید در حفظ آن بکوشیم. هنگامی که شاهد فعالیت‌های مفید فرزندتان در زمینه حفظ محیط زیست هستید، با شیوه‌های کلامی وغیر کلامی، او را تشویق کنید. تشویق، ضمن تقویت رفتار وی و احتمال استمرار آن، باعث ایجاد حس ارزشمندی و مثبت در فرزندتان می‌شود. گاهی زمینه صحبت در باره محیط زیست را با فرزندتان فراهم سازید؛ در مواقعی که آنها خودشان سر صحبت را با شما در این باره باز می‌کنند، از حرف‌هایشان استقبال کنید. با طرح پرسش‌هایی کمک کنید فرزندتان افکارش راروشن‌ تر بیان کند. البته آنها خیلی زود دچار این احساس می‌شوند که کاری از دستشان برای جهان ساخته نیست؛ شما می‌توانید آنها را به دیدن چشم اندازی گسترده تشویق کنید و نمونه‌هایی از تلاش‌های دیگران را برای آنان مثال بزنید. شاید فرزندتان با ناراحتی، تصاویر و یا اخبار مربوط به خودکشی نهنگ‌ها یا شکار جانوران زیبا را ببیند و از شما سئوالات زیادی در این باره بپرسد. در چنین زمانی سعی کنید ابتدا او را آرام سازید و سپس با وی در باره انسان‌های شایسته‌ای صحبت کنید که با حیوانات مهربان بودند. داستان «ضامن آهو» نمونه بسیار خوبی برای این مواقع است.
آموزش کودکان در باره طبیعت نه تنها یک کار خوب بلکه امری حیاتی برای آینده فرزندانمان و جانداران است. یادتان باشد که شما الگویی شایسته برای فرزندتان هستید؛ پس طبیعت و محیط زیست را دوست بدارید و برای بقای آن تلاش کنید. نتیجه گیری در نهایت، تکرار می کنیم که کودکان به طور طبیعی کنجکاو و آماده آشنایی با طبیعت هستند. در جامعه‌ای که به طور روزافزون به سوی شهری شدن پیش می‌رود، ما باید برای کمک به فرزندانمان در ایجاد ارتباط با طبیعت و آشنایی با محیط زیست، آگاهانه فرصت‌هایی را ایجاد نماییم.

پاکسازی منطقه رنج و دره گمبیل

پاکسازی منطقه کوه رنج و دره گمبیل با همکاری اداره کل حفاظت محیط زیست استان فارس و باشگاه فرهنگی ورزشی شیرازجوان بمناسبت هفته محیط زیست با همکاری اداره کل حفاظت محیط زیست استان فارس و باشگاه فرهنگی ورزشی شیرازجوان ،منطقه رونج و دره گمبیل  شهرستان سپیدان در نزدیکی آبشار مارگون پاکسازی شد.

کوهنوردان باشگاه فرهنگی ورزشی شیرازجوان با رسیدن منطقه و تقسیم کیسه های زباله و دستکش بین آنها کار پاکسازی منطقه راشروع کردند و با سعی و تلاش فراوان و بدون خستگی  یک روز خود را برای پاکسازی این منطقه ی زیبا   صرف کردند .این منطقه شرایط کوهنوردی داشته و دستیابی به آن برای عموم مشکل میباشد، همچنین به علت عبور و مرور عشایر از منطقه، حجم قابل توجهی از زباله توسط هموندان باشگاه فرهنگی ورزشی شیراز جوان جمع آوری گردید که در پایان برنامه به وسیله خودرو سازمان محیط زیست به سایت دفع زباله شهرستان سپیدان انتقال یافت.

برنامه هفته ای شانزدهم باشگاه شیراز جوان

درود بر همنوردان و مخاطبان عزیز و گرامی.

برنامه های کوهنوردی این باشگاه در شاخه های مختلف، مربوط به این هفته به شرح زیر است :

اکوتور شیراز جوان

گاهنامه برنامه های تابستان 1393

فاجعه‌ای تکان‌دهنده که «ته‌سیگار» می‌آفریند!

سلام به همه دوستان عزیز
از همه عاجزانه تقاضا دارم که این خبر رو در حد توان خودتون نشر بدید ...
http://www.asriran.com/fa/news/302859/فاجعه‌ای-تکان‌دهنده-که-ته‌سیگار-می‌آفریند

«ته‌سیگار» شیء ظاهرا کوچکی است که به راحتی در هر جایی رهایش می‌کنیم یا به زیر پا انداخته و له می‌سازیم و فکر می‌کنیم که کار تمام شده است؛ در حالی که ماجرا تازه شروع شده و دست کم 15 سال هم ادامه خواهد داشت.

اعتماد با انتشار گزارشی با این مقدمه ادامه داد: از میان 75 میلیون ایرانی سیگاری، 15میلیون نفر سالانه 371 هزار و 430 کیلوگرم ته‌سیگار زیر پاهایشان له می‌کنند.

از کوچه‌ها و جوی‌ها بگیر تا داخل مخزن سد لتیان، همانند ساندویچ ته‌سیگار دیده می‌شود. ته‌سیگار یک ماده مصنوعی و غیر قابل تجزیه است. تصفیه‌خانه‌ها نمی‌توانند مواد آلی سنگین را تصفیه کنند و احتمال دارد داخل آب مصرفی مردم از این آلاینده‌ها وجود داشته باشد.

...

«ته‌سیگار» شیء ظاهرا کوچکی است که به راحتی در هر جایی رهایش می‌کنیم یا به زیر پا انداخته و له می‌سازیم و فکر می‌کنیم که کار تمام شده است؛ در حالی که ماجرا تازه شروع شده و دست کم 15 سال هم ادامه خواهد داشت.

اعتماد با انتشار گزارشی با این مقدمه ادامه داد: از میان 75 میلیون ایرانی سیگاری، 15میلیون نفر سالانه 371 هزار و 430 کیلوگرم ته‌سیگار زیر پاهایشان له می‌کنند.

از کوچه‌ها و جوی‌ها بگیر تا داخل مخزن سد لتیان، همانند ساندویچ ته‌سیگار دیده می‌شود. ته‌سیگار یک ماده مصنوعی و غیر قابل تجزیه است. تصفیه‌خانه‌ها نمی‌توانند مواد آلی سنگین را تصفیه کنند و احتمال دارد داخل آب مصرفی مردم از این آلاینده‌ها وجود داشته باشد.

در فیلتر باقیمانده از سیگارهای دودشده، مواد سمی و فلزات سنگین خطرناک دیگری چون نیکوتین، سرب، مس و کروم هم وجود دارد که در یک بسته متشکل از 12 هزار الیاف پلاستیکی در هم تنیده مانند استات سلولز و تجزیه‌ناپذیر جاسازی شده‌اند. موادی که سالانه سبب مرگ میلیون‌ها پرنده و آبزیان ساکن در تالاب‌ها، دریاچه‌ها، رودخانه‌ها و دریاهای آزاد می‌شوند. چرخه شومی که البته در زنجیره غذایی در نهایت به انسان هم باز می‌گردد.

سایت کمیته ملی کنترل دخانیات در فرانسه گزارشی را درباره تاثیرات سیگار روی محیط زیست منتشر کرده است که در آن می‌نویسد: «4300 میلیارد ته‌سیگار در طبیعت جهان اطراف ما انداخته می‌شود. هر ساله فقط در فرانسه 30 میلیارد ته‌سیگار در طبیعت انداخته می‌شود. متاسفانه فیلترهای سیگار تخریب‌پذیر نیستند و شامل شماری از مواد بسیار سمی هستند. این فیلترها از سلولز استات تشکیل شده‌اند به این معنا که اشعه ماورای بنفش این ماده را به قطعات کوچک‌تر تجزیه می‌کند. با این حال مواد آلاینده موجود در این قطعات به طور کامل از بین نمی‌روند. در نتیجه این مواد در خاک‌ها، آب‌ها و سواحلی که در آن زندگی می‌کنیم، وجود دارند و ظاهر مناظر ما را زشت و غیر جذاب کرده‌اند و همچنین مقادیر عظیم زباله‌های صنعتی و شیمیایی کارخانه‌ها بر این آلودگی‌ها افزوده است.»

درویش کارشناس محیط زیست، آمارهای جهانی آسیب‌های ته‌سیگار برای محیط زیست را این‌گونه اعلام کرد: «در حقیقت، وزن ته‌سیگارهایی که سالانه فقط در امریکا در محیط رها می‌شود به حدود 80 میلیون کیلوگرم می‌رسد. برآوردها حکایت از آن دارد که روزانه 1200 میلیون سیگاری جهان، چیزی حدود دو میلیارد ته سیگار در محیط رها می‌کنند که بنابراین، مقدار سالانه آن به رقم باورنکردنی هفت هزار میلیارد ته‌سیگار می‌رسد که وزن آنها به حدود 400 میلیون کیلوگرم بالغ می‌شود. زباله‌های بسیار خطرناکی که فقط میزان آرسنیک موجود در آن به بیش از یک تن می‌رسد و می‌توانند به راحتی بیش از هفت میلیارد متر مکعب آب سالم را از آبزیانش برای همیشه پاکسازی کرده و از بین ببرند. این در حالی است که در این بررسی عملا از بخشی از فرآیند سیگار که همانا انتشار گازهای آلاینده است، صرف نظر شده که خود داستان دیگری دارد. اما فقط بدانید که مقدار 50 الی 60 میلی‌گرم از نیکوتین کافی است تا یک انسان بالغ را از پای درآورد.»

تک تک شهرهای ایران با مشکل انداختن ته‌سیگار در خیابان‌ها یا جوی‌ها مواجه هستند و این مساله میزان نگرانی مردم را برای آب مصرفی و تصفیه شده‌شان افزایش می‌دهد.

مهندس احمد مشیری مدیر کنترل کیفیت و آزمایشگاه‌های آب و فاضلاب تهران در پاسخ به این سوال که آیا تصفیه‌خانه‌های ایران می‌توانند نیکوتین این ته‌سیگارها را که به سدها می‌رسند تصفیه کنند یا خیر، گفت: «این بحث بسیار خوبی است. هر چیزی به عنوان آلاینده مثل ته‌سیگار، نیکوتین و مواد رنگی پفک برای سلامت آب خطرناک هستند. آب تهران از کوهپایه‌های البرز که آب برف و باران است گرفته می‌شود و کارشناسان هم معتقدند که جزو بهترین آب‌های دنیا به حساب می‌آید. اما این را باید گفت که ورود هر آلاینده به چرخه تصفیه خطرناک است و احتمال دارد که به خوبی تصفیه نشود. ما بر اساس آخرین تست‌هایی که انجام داده‌ایم به این نتیجه رسیده‌ایم که مواد آلی داخل آب فعلا مشکلی ندارد اما اگر میزان آلاینده‌هایی مثل ته‌سیگار زیاد باشد، سلامت آب را به خطر می‌اندازد. خود مردم باید سعی کنند که با دور کردن این آلاینده‌ها از طبیعت برای سلامت جنگل‌ها و آب‌ها به ما کمک کنند. نمی‌توان چهار هزار ماده سمی داخل ته‌سیگار را نادیده گرفت. البته آزمایشگاه‌های ما که تحت نظر WHO هستند چیزی از ورود نیکوتین به آب تهران را گزارش نکرده‌اند اما مجددا تکرار می‌کنم که حجم بالای آلاینده‌هایی مثل ته‌سیگار که حاوی نیکوتین است، احتمال ورود نیکوتین به آب را زیاد می‌کند.

بر اساس نظر کارشناسان و مسئولان، ایران با مشکل بی‌آبی دست و پنجه نرم می‌کند. به همین خاطر اگر سلامت آب‌های مصرفی مردم به خطر بیفتد، مجبور می‌شوند به سمت آب‌های بسته‌بندی و دستگاه‌های تصفیه بروند که هزینه‌های بسیار بالایی برای آنها خواهد داشت. حالا این بماند که چه اندازه این آب معدنی‌ها از نظر بهداشتی بهتر هستند.

همانطور که مشاهده می‌کنید، به نظر می‌رسد اگر سیگارها، اصولا بدون فیلتر ساخته شوند، هر چند ممکن است اثرات آنی و مضر آنها بر فرد استعمال‌کننده در کوتاه‌مدت بیشتر باشد اما عواقب و خسارت‌های بلندمدت آن بر محیط زیست کمتر خواهد بود و زباله کمتری هم تولید خواهد شد.

در ادامه گزارش سایت کمیته ملی کنترل دخانیات در فرانسه آمده است: ته‌سیگارها یکی از زباله‌های مهم در فاضلاب‌ها و اقیانوس‌های ما هستند. برای مثال در دریای مدیترانه این حجم کمتر از 40 درصد نیست. بدیهی است که این ته‌سیگارها آب و کیفیت آن را به طور جدی تهدید کند زیرا چهار هزار ماده شیمیایی مضر در سیگار وجود دارد. مطالعات اخیر نشان داده که سیگار به اندازه کافی حاوی سم برای کشتن نیمی از ماهی‌های کوچک است که در یک لیتر آب به مدت 96 ساعت نگه داشته شدند.

مدیر کنترل کیفیت آب و فاضلاب تهران گفت: در کشورهای اروپایی به دلیل عمیق بودن رودخانه‌ها و اینکه تنها منبع استخراج آب، رودخانه ها هستند به مردم اعلام کرده‌اند که این آب لوله‌کشی به صورت کامل تصفیه نشده است بنابراین از آب‌های بسته‌بندی استفاده کنند اما در ایران ما آب زلال البرز را تصفیه می‌کنیم و آب داخل فلاش‌تانک می‌شود. ایران با مشکل کم‌آبی مواجه است و باید سعی کنیم از ریختن این زباله‌ها دوری کنیم زیرا برای تامین آب مصرفی مجبور به استفاده از تمام منابع هستیم.

بروز شیوه‌های جدید بیابان‌زایی در کشور

استاد دانشگاه و چهره ماندگار کویرشناسی ایران بروز آنچه انواع جدیدی از بیابان زایی در ایران می خواند ،سخن گفت و تصریح کرد: کویرها در خطرند.

دکتر پرویز کردوانی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران‌(ایسنا)، منطقه سمنان،با بیان اینکه عوامل بیابان زایی در گذشته بسیار زیاد بود اما با گذشت زمان این عوامل کمتر شده اند، اظهار کرد: در گذشته سوخت همه منازل و واحدهای تولیدی نظیر آجرپزی و سفال پزی از چوب و بوته های کویری بود اما امروزه از گاز و گازوئیل استفاده می کنند. حتی در گذشته های دور و در زمانی که شاه عباس دستور احداث999 کاروانسرا را در اقصی نقاط کشور و از جمله در بسیاری از معابر و شهرهای کویری ایران صادر کرد بعلت استفاده بی رویه از سوخت هایی از این دست اطراف این کاروانسرا به کویر تبدیل شد چرا که آجرها و خشت های بکار رفته در این کاروانسراها در همان محل تولید می شد و پختن آجرها نیز از محل سوخت چوب درختان و درختچه ها و بوته های کویری تامین می شد و همین باعث از بین رفتن پوشش گیاهی منطقه می شد.

وی، ادامه داد: در گذشته استفاده انبوه از چوب درختان در ساخت خانه های گلی و آجری و یا ساخت کپرها و خانه هایی از بوته ها و گیاهانی نظیر خارشتر در بسیاری از استان ها و خصوصا استان هایی نظیر سیستان و بلوچستان و...معمول بوده اما امروزه از مصالح دیگری استفاده می شود لذا بیابان زایی و پیش رویی کویر در گذشته نیز وجود داشته و در سالیان اخیر کمتر نیز شده است.

بروز انواع جدیدی از بیابان زایی در ایران

وی با بیان اینکه بیابان زایی انواع مختلفی دارد، یادآور شد: همانطور که اشاره شد بیابان زایی از نوع آنچه که بیان شد نه تنها افرایش نیافته بلکه کمتر نیز شده اما انواع جدیدی از بیابان زایی بوجود آمده که همین ها مشکل ساز هستند.

دکتر کردوانی، به پیشروی کویر در جنوب شهرهایی نظیر سمنان و گرمسار اشاره کرد و گفت: در حال حاضر به علت تعدد چاه ها و خشکسالی های مداوم سطح آب های زیرزمینی در استان بسیار پایین رفته است.

وی ادامه داد: در گذشته گیاهان کویری ریشه می دوانیدند و از همین سفره های زیرزمینی آبیاری می شدند اما امروز به دلایلی که ذکر شد سطح آب های زیرزمینی 200تا 250 متر پایین تر رفته و گیاهان نمی توانند از طریق آنها رشد کنند و همین ها باعث شده کویر در مناطق مختلف و از جمله در همین جنوب سمنان و گرمسار پیشروی کرده و منطقه از پوشش گیاهی خالی شود.

این استاد دانشگاه، ادامه داد: چاه های عمیق از یک طرف و تعدد سدهای کشاورزی از طرف دیگر باعث وقوع این وضعیت و کاهش پوشش گیاهی شده و در نتیجه این مناطق کم کم مستعد و منبع گرد و غبار می شوند.

وی با بیان اینکه استفاده از چوب درختان برای سوخت توسط مردمان حاشیه جنگل ها در گذشته خطر بزرگی بود اظهار کرد: البته این معضل با ورود گاز شهری و گازوییل و... تاحدودی مرتفع شد اما در سالیان اخیر با گران شدن سوخت ها دورباره بخاری های چوبی در برخی مناطق راه افتاده اند.

دکتر کردوانی یادآور شد: متاسفانه امروز دیده می شود برخی از مردم حاشیه جنگل ها برای استفاده از سوخت چوب بعلت حفاظت محیط زیست و سازمان جنگل ها و...و جریمه احتمالی با ریختن گازوئیل در پای درختان آن ها را خشک و بعد استفاده می کنند که قانون را دور زده باشند چرا که استفاده از چوب درخت خشک منع قانونی ندارد لذا باید در این خصوص هوشمندانه تر اقدام شود.

این کویرشناس گرمساری، با بیان اینکه کویرهای گرمسار و سمنان به دلیل وجود آب در منطقه در گذشته سرشار از نمک های مفید بود،خاطرنشان کرد: اگر این وضعیت ادامه بیابد همه این معادن نمک در آینده تعطیل می شوند چرا که دیگر نمکی وجود نخواهد داشت.

کویرها دارند از بین می روند

این چهره ماندگار با اذعان به اینکه کویرها دارند از بین می روند، تصریح کرد: در گذشته سطح آب های زیرزمینی در کویر بالا بود و از همین رو در جنوب سمنان جنگل های دست کاشتی احداث شده اما ادامه این وضعیت کویر و همه رستنی های آن را با خطر مواجه می کند. در گذشته نهال ها را در حاشیه کویر می کاشتند و دو سال آن را آبیاری می کردند و درخت ریشه می زد و از لایه های بالایی سفرهای آبی استفاده می کرد اما امروز سطح سفره ها 250 متر پایین تر رفته و لذا درخت ها قادر به ریشه دوانیدن نیستند و کم کم خشک می شوند.

وی به سرنوشت دریاچه نیریز اشاره کرد و گفت: در نیریز به علت زدن سد، دریاچه خشک و کم کم تبدیل به نمک زار می شود البته اگر شور نبود تبدیل به گرد و غبار می شد و معضل دیگری بوجود می آورد.

کردوانی به راهکارهای تثبیت شن های روان اشاره و با انتقاد از راهکارهای فعلی، گفت: معمولا برای این کار از مالچ استفاده می کنند، این درحالیست این روش به دلایلی که عرض می کنم درست نیست.البته این را به مسئولان عرض کرده ام و راههای جایگزین را نیز پیشنهاد می دهم.

وی اضافه کرد: مالچ، فراورده ای نفتی است و نخست اینکه هزینه بر و گران است و باید از این ماده ارزشمند برای ایجاد درآمد برای کشور استفاده شود.ضمن اینکه تکنولوژی آن نیز هزینه بر و گران است.

وی ادامه داد: اگر مالچ را بر روی تپه های شنی بپاشند ، منطقه شبیه مزرعه ای سوخته می شود و منظره کویر و منطقه نازیبا و سیاه می شود زیرا ضریب حرارت را بالا می برد. ضمن اینکه حیات همه مارمولک ها و حشرات و سوسک ها و حتی برخی گونه های گیاهی کویر را نیز به مخاطره می اندازد.

کردوانی افزود: دلیل دیگری که من مخالف پاشیدن مالچ هستم این است که این ماده بوی بدی دارد و باد بوی قیر و نفت را به روستاهای مسکونی حاشیه کویر می برد ضمن اینکه می تواند عامل مریضی نیز باشد. همچنین اگر مالچ روی شن های روان پاشیده باشند نباید روی آن حرکت کرد نه ماشین نه انسان و نه دام ها و حیوانات.؛ چرا که اگر روی آن بروند اثرش از بین می رود و نمی تواند شن های روان را تثبیت کند.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه اثر مالچ بعد از مدتی از بین می رود، خاطرنشان کرد: عیب دیگر استفاده از مالچ این است که اثرگذاری آن بعد از مدتی از بین می رود و تبدیل به چیزی شبیه دوده بخاری می شود که علاوه بر نازیبایی آن ایجاد آلودگی نیز می کند.

دکتر کردوانی،با بیان اینکه از آنچا که این روش هزینه بر و مشکلاتی به همراه دارد و از طرفی توانایی کاشت جنگل های دست کاشت هم در همه مناطق نیست به طرح این سووال پرداخت که راهکار کم هزینه و ماندگارتر چیست،به خبرنگار ایسنا گفت: یک روش که پیشتر نیز پیشنهاد شده این است که از" مالچ زیستی"استفاده شود که بنا به دلایلی این روش نیز مناسب نیست.چرا که تولید انبوه مالچ زیستی هزینه بر بوده و مشکلات متعدد دیگری دارد.از جمله اینکه ما برای تامین غذا و امنیت غذایی مان نیاز به اراضی و مزارع مان داریم و این که بخش زیادی از آنها را صرف این کار کنیم مقرون به صرفه نیست.

راهکار کردوانی برای تثبیت شن های روان و کانون های بحرانی

این کویرشناس گفت: پیشنهاد من برای تثبیت شن های روان به جای استفاده از مالچ نفتی یا مالچ زیستی و دیگر روش های هزینه بر، استفاده از "خاک رس"و پاشیدن آب بر روی آن است.

وی به دلایل ضرورت استفاده از این روش اشاره کرد و افزود: نخست اینکه استفاده از این روش ارزان و کم هزینه است. دوم اینکه کشور خود ما خاک رس به میزان کافی دارد و نیاز به واردات و خروج ارز نیست. سوم اینکه تکنولوژی ساده و ارزانی نیاز دارد.

وی اضافه کرد: دلیل چهارم این است که خاک رس برخلاف مالچ که طبیعت را سیاه و مستعد گرما می کرد خاک رس آن را سفید و خنک می کند. همچنین در این روش کافی است یک بار بر روی آن خاک رس ریخته شود نیاز به دوباره کاری و هزینه مضاعف ندارد. همچنین اگر رس بپاشند چنانچه منطقه قابل کشت باشد بر خلاف مالچ که دیگر نمی توان آن را دوباره کاشت،در صورت تامین آب، قابل احیا و کشت مجدد است.

دکتر کردوانی با بیان اینکه بیابان های جدیدی در راهند، یادآور شد: در گذشته بسیاری از بیابان های فعلی قابل کشت بود بطور مثال از لاسجرد تا سرخه مزارع مختلفی بود که از طریق قنات هایی که در گذشته بود آبیاری می شدند اما امروزه خیلی از آنها بیابان شده و مستعد گرد و غبارند.

باید برروی باتلاق گاو خونی و دریاچه نیریز خاک رس بپاشند

وی ادامه داد: باید در مناطق مختلف و از جمله در باتلاق گاو خونی و دریاچه نیریز 5 تا 6 سانتیمتر خاک رس بپاشند یک بار بر روی آن آب بپاشند تا مانع از ایجاد گرد و غبار و حرکت شن های روان شوند. ضمن اینکه عملی کردن این روش در استای اقتصاد مقاومتی مدنظر مقام رهبری نیز هست.

وی با بیان اینکه در ایران از گذشته تا امروز اقدامات خوبی در حوزه بیابان زدایی داشته ایم اظهار کرد: کشور ما یکی از موفق ترین کشورهای دنیا در بحث جنگل بوده و هیچ کشوری از این نظر با ما قابل مقایسه نیست.

جنگل های سمنان و خطر خشک شدن

وی با بیان اینکه جنگل های سمنان در خطر خشک شدن اند،افزود: این جنگل ها به دلیل اینکه در بالادست این جنگل ها چاه های متعدد زده اند و سطح آب سفره های زیرزمینی پایین رفته در خطر خشک شدن قرار دارند.

کردوانی با اشاره به منافع موجود در کویر اظهار کرد: اگر این روند ادامه بیابد دیگر کویر بلاستفاده می ماند و نمی توان انواع ارزشمندی از نمک که در آن برداشت می شود را تولید کرد. در کویر گرمسار به علت پایین رفتن سطح آب ها ، برداشت نمک با مشکلاتی روبرو می شود و یا در جندق که کانال هایی به طول 10 کیلومتر تا مخزن زده اند تا نمک برداشت کنند الان خشک شده اند . ضمن اینکه اگر چاه زدن های متوالی ادامه داشته باشد چاه ها نیز می میرند چرا که سطح آب ها انقدر پایین می رود که کم کم به نمک و آب شور می رسند و اینگونه آب ها نیز قابل استحصال نیست.

گفت و گو از هوشنگ حبیبی خبرنگار ایسنا در سمنان