طبیعت گردی بدون حساسیت و آلرژی

یکی از موضوعات مهم در حوزه پیشگیری و کنترل بیماری های آلرژیک، طبیعت گردی بدون حساسیت و آلرژی است! به طور کلی مردم ایران به طبیعت گردی علاقه بسیار داشته و در طول سال و بویژه در فصول بهار و تابستان گردش در طبیعت به اوج خود می رسد. تفریحات در ایام نوروز و ماه های اردیبهشت و خرداد و همچنین در فصل تابستان (به دلیل مساعد بودن آب و هوا و تعطیلی مدارس) به طور معمول با سپری شدن زمان بیشتر در فضای آزاد و طبیعت همراه می باشد.

اما اگر شما به یکی از بیماری های آلرژیک تنفسی، پوستی و یا غذایی مانند آارژی فصلی (رینیت الرژی ، آلرژی بینی ؛آسم ؛ اگزما ، کهیر و یا الرژی به تنقلات و یا میوه ها مبتلا می باشید؛ ممکن است مشکلاتی را در اثر تماس با انواع مختلف مواد حساسیت زا در طبیعت تجربه نموده و احساس ناخوشایندی داشته باشید. بنابراین برای آنکه زمان شاد و فرح بخشی را در طبیعت و در کنار خانواده سپری کنید باید نکاتی را مورد توجه قرار داده و بدقت رعایت نمایید.

توصیه های مهم در طبیعت گردی برای افراد حساس و آلرژیک

گرده افشانی گیاهان و اسپور قارچ ها

فصل بهار و تابستان اوج گرده افشانی درختان، چمن ها و بعضی از علف های هرز شایع آلرژی زا در ایران می باشند. سعی کنید تا حد امکان در طول پیاده روی در طبیعت از ماسک استفاده نمایید. همچنین با توجه به اینکه تراکم گرده های گیاهان و اسپور قارچ ها در زمان وزش باد بسیار بالاتر از روزهای معمولی می باشد، لذا در صورت امکان روزهایی را برای گردشگری در طبیعت انتخاب نمایید که وزش باد اندک است.

همراه داشتن داروهای ضد آلرژی و حساسیت

اگر شما مبتلا به یکی از بیماری های آلرژیک بخصوص آلرژی های تنفسی می باشید، حتما داروهای مربوط به بیمار ی خود (پمادهای موضعی، آنتی هیستامین ها ، اسپری ها) را به مقدار کافی همراه داشته باشید و در صورت صلاحدید پزشک متخصص، داروهای ضد آلرژی خود را به صورت پیشگیری کننده حتی در صورت عدم وجود علائم آلرژی، مورد مصرف قرار دهید.

چادر مسافرتی

قبل از سفر و گردشگری در طبیعت درصورت نیاز به استفاده از چادر مسافرتی، حتما چادر مسافرتی خود را تمیز کرده و در صورت امکان بشویید. نگاه داشتن چادرمسافرتی به مدت زیاد و یا استفاده مکرر از آن سبب تجمع اسپور قارچ ها و یا گرده گیاهان در آن می شود.

کرم های مرطوب کننده پوست

با توجه به اینکه پوست شما در طول مدت گردشگری در طبیعت در تماس با نورآفتاب و یا باد می باشد بنابراین همراه داشتن کرم های مرطوب کننده و استفاده از آنها برای مرطوب نمودن پوست، باعث پیشگیری از خشک شدن پوست و بروز واکنش های آلرژیک ناشی از اگزما و یا درماتیت خواهد شد.

مکان استقرار و اقامت در طبیعت

سعی کنید برای اقامت و استقرار در طبیعت مکانی را انتخاب نمایید که زمین، خشک و خاکی نباشد! تنفس هوای آلوده به ریزگرد ها و گرد و غبار می تواند باعث بروز و یا تشدید علائم آلرژی تنفسی شود. مکان مناسب می تواند زمین های پوشیده از چمن و یا علف باشد؛ البته اگر شما به چمن ها و اینگونه گیاهان آلرژی ندارید!

همراه داشتن دارو و اسپری آسم

اگر شما به بیماری آسم مبتلا هستید، باید حتما در طول سفر و طبیعت گردی به طور مرتب داروهای خود را مصرف نمایید. باید حتما اسپری های مورد نیاز برای کنترل و پیشگیری از حملات آسم را که پزشک معالج شما تجویز نموده است در همه اوقات همراه خود داشته باشید.

آگاهی از عارضه آسم بعد از باران وطوفان 

اگر شما مبتلا به آسم هستید باید در زمان طبیعت گردی مراقب پدیده ای به نام آسم بعد از باران،توفان و رعد و برق

(Asthma  thunderstorm)

باشید. در این عارضه فرد مبتلا به آسم در اثر وزش باد و رطوبت بالا، در تماس با مقادیر فراوانی از گرده و اسپور قارچ ها قرار گرفته که این وضعیت ممکن است موجب بروز ناگهانی علائم آسم و تنگی نفس شود. برای آگاهی از این عارضه و واکنش های آلرژیک ناشی از آن به نوشتار آسم بعد از باران در بیماران مبتلا به آلرژی به گرده گیاهان مراجعه نمایید.

تنفس دود در زمان طبخ غذا

اگر شما به یکی از بیماریهای آلرژیک بخصوص آلرژی تنفسی مانند آسم و    آلرژی فصلی مبتلا هستید بهتر است در زمان تهیه غذاهای کبابی بر روی زغال وچوب که همیشه همراه با تولید دود می باشد، از محل طبخ غذا دور شوید تا بدین ترتیب تنفس دود به حداقل برسد. تنفس دود همیشه می تواند باعث بروز و تشدید علائم آلرژیک تنفسی و آسم در شما شود.

کنترل و پیشگیری از آلرژی غذایی در طبیعت گردی

اگر شما دچار آلرژی غذایی می باشید، سعی نمایید همه مواد غذایی که در طول گردشگری در طبیعت مصرف خواهید نمود، همراه خود داشته باشید. باید از مواد غذایی استفاده کنید که مواد تشکیل دهنده آن مشخص باشند. اگر تاکنون دچار واکنش های شدید آلرژیک به مواد غذایی شده اید حتما آمپول اتوماتیک اپی نفرین (Epi-Pen)  همراه خود داشته باشید. همچنین اگر با دوستان به گردشگری در طبیعت رفته اید حتما یکی از هم گروهی های خود را از موضوع آلرژی غذایی خود مطلع ساخته و طریقه استفاده از آمپول اپی نفرین را توضیح دهید.

پیشگیری از گزش و نیش حشرات در طبیعت

اگر شما به نیش حشرات بخصوص زنبورها حساسیت دارید باید حتما نکاتی را مد نظر قرار دهید. سعی کنید از لباس ها با رنگ های روشن و درخشان و همچنین عطر و اسانس ها و سایر مواد معطر استفاده ننمایید. رنگ های درخشان و بوی مواد معطر حشرات بخصوص زنبورها را به طرف شما جذب می نمایند. هیچگاه مواد غذایی باقیمانده، قوطی های خوراکی و یا بطری های نوشیدنی ها را در محل استقرار خود در طبیعت نگاه ندارید.

باقیمانده های مواد غذایی و نوشیدنی ها موجب جذب انواع حشرات به محل استقرار شما می شوند. در صورت پیادروی در طبیعت و بخصوص مکان های پوشیده از گیاه هرگز از کفش های صندل استفاده نکنید! استفاده از اینگونه کفش ها که به طور کامل پاهای شما را نمی پوشانند احتمال نیش و یا گزیده شدن توسط حشرات را افزایش می دهند!

اگر تاکنون دچار واکنش های شدید آلرژیک در اثر گزش یا نیش حشرات شده اید، حتما  آمپول اتوماتیک اپی نفرین (Epi-Pen)  همراه خود داشته باشید. همچنین اگر با دوستان به گردشگری در طبیعت رفته اید حتما یکی از هم گروهی های خود را از این موضوع مطلع ساخته و طریقه استفاده از آمپول اپی نفرین را برای دوستتان توضیح دهید.

تهیه و تدوین: تیم محتوای شبکه جامع آلرژی

منابع:

۱- آکادمی آلرژی، آسم و ایمونولوژی آمریکا

۲- https://health.usnews.com

۳- https://foxcitiesallergists.com/

۴- https://ibackpackcanada.com/

برنامه طبیعت گردی تنگ خرم ناز

کارگروه طبیعت گردی باشگاه شیراز جوان با همکاری آژانس ستاره گشت آسمان برگزار می کند

تور دورهمی یک و نیم روزه طبیعت زیبای تنگ خرم ناز

زمان حرکت:پنج شنبه پنجم تیر ماه ساعت 2 بعداز ظهر / زمان برگشت : جمعه ششم تیر ماه

نوع برنامه : طبیعت گردی و کوهپیمایی سبک

سطح برنامه: سبک

همراه با:

شنا و آب بازی در رودخانه

جنگل بلوط و طبیعت بکر

شب نشینی و دورهمی شاد کنار آتش همراه با سیب زمینی آتیشی توسط خود شرکت کنندگان

پذیرای چای ، دمنوش آتیشی و . . .

شرایط:

داشتن آمادگی جسمانی مناسب (توجه هیچ گونه شرایط سنی خاصی وجود ندارد و افراد در تمام سنین می توانند در این برنامه شرکت نمایند)

آخرین مهلت نام نویسی باتوجه به محدویت  ظرفیت این برنامه  سه شنبه سوم تیر میباشد

کودکان زیر 5 سال فقط 15.000 تومان (بیمه)

توجه به ظرفیت این برنامه محدود میباشد

(توجه: درصورت مشکل و یا  بیماری های قلبی،تنفسی،قند،فشار خون و... دارید حتما در زمان نام نویسی اعلام کنید)

لوازم:

آوردن تجهیزات برعهده دوستان گرامی

پتو مسافرتی یا کیسه خواب / چادر مسافرتی یا کمپینگ سبک / لوازم شخصی و دارو های مورد نیاز/  لیوان /دوربین عکاسی /کفش پیاده روی / وسایل بازی و سرگرمی /حوله سبک/  لباس و وسائل  مناسب گلگشت و کوهپیمایی سبک / کلاه و عینک آفتابی ،  کرم ضد آفتاب و . . .   شام ، صبحانه، نهار ،  تنقلات ، آب و مایعات.

خدمات تور:

ترانسفر

پذیرایی

بیمه و مجوز

مدیریت و سرپرستی

لیدر همراه

نام نویسی:

نام نویسی بصورت مجازی :لطفا پس از واریز هزینه برنامه عکس کارت ملی و فیش واریزی برای نام نویسی غیر حضوری  و هماهنگی و اطلاعات بیشتر با شماره :09172618717 (واتساپ) ارسال نمایید.

نام نویسی حضوری: خیابان قصردشت ، نبش خیابان صورتگر، پاساژ ولی عصر. طبقه اول

همراه با طبیعت ، همگام با تندرستی

⚜ کارگروه طبیعت گردی آژانس ستاره گشت آسمان⚜

ارائه دهنده تورهای  تخصصی طبیعت گردی ، فرهنگی ، تاریخی ، بوم گردی، سلامت و گردشگری ورزشی.

با ما در ارتباط باشید:

https://chat.whatsapp.com/FTYhbGQJ9wr3XIW1sj9imE

https://t.me/clubecotour

http://www.shirazjavanclub.ir

https://www.instagram.com/shirazjavanecotour/

http://www.shirazjavanclub.com

https://www.facebook.com/groups/230204603692337

مدیتیشن چگونه باعث تعادل هورمون‌های بدن می‌شود؟

وقتی سیستم بدن از حالت طبیعی‌اش خارج می‌شود، آیا می‌دانید باید چه کار کنید؟ یا مثلاً وقتی زمان زیادی را در محل کار سپری کرده‌اید؟ در این شرایط امکان بروز استرس و فشار روانی زیاد می‌شود، اگر مراقب نباشید، به مرور این وضعیت می‌تواند باعث استرس مزمن شود و سلامت شما را به خطر بیاندازد، خصوصاً اگر این مشکل ناشی از هورمون‌های بدن باشد. در این مطلب مجله علم ورزش ۶ دلیل را برای‌تان توضیح می‌دهد تا بدانید چگونه با مدیتیشن می‌توانید وضعیت هورمون‌های بدن را بهبود ببخشید و به تعادل آن‌ها کمک کنید.

مدیتیشن چیست؟

مدیتِیشن یا مراقبه یک هنر واقعی است که به جسم و روح آرامش می‌بخشد. مدیتیشن به معنای متمرکز کردن ذهن است. این تمرکز می‌تواند بر روی یک صدا، عبارت یا دعا، شئ، تصویر، آگاهی از خویشتن، نحوه تنفس و… صورت گیرد. مدیتیشن می‌تواند به آرامش، کاهش استرس و حفظ سلامتی کمک کند. کسانی که مدیتیشن را به صورت مرتب انجام می‌دهند، هم کمتر دچار اضطراب و افسردگی می‌شوند و هم شادمانی و رضایت بیشتری از زندگی دارند.

۱- مدیتیشن باعث تعادل هورمون کورتیزول و آدرنالین می‌شود

در هزاران سال پیش، اگر انسان توسط یک ببر تعقیب می‌شد، بدن هورمون‌های استرسی مانند کورتیزول و آدرنالین را آزاد می‌کرد تا قدرت و سرعت را افزایش دهد. این واکنش جنگ یا گریز به سرعت به بدن مخابره می‌شد تا بتواند از بدن خود محافظت کرده یا از خطر فرار کند. وقتی که خطر از بین می‌رفت، سطح هورمون‌ها  به حالت طبیعی خود باز می‌گشت.

اما در دنیای پُر استرس امروزه این پاسخ هورمونی ممکن است با وضعیت‌های مختلف (و ساده‌تر) مثل دزدگیر اتومبیل، فشارهای شغلی یا سروصدای بچه‌ها آغاز شود. پس می‌توان گفت موقعیت‌های زیادی در دنیای امروز هستند که می‌تواند ما را تحریک کرده و موجب ترشح هورمون‌های استرس شود..

در چنین شرایطی، آدرنالین موجب افزایش ضربان قلب و فشار خون می‌شود. کورتیزول نیز قند خون را افزایش می‌دهد، سیستم ایمنی را ضعیف و عملکرد هضم را نیز مختل می‌کند. اما وقتی که به مدیتیشن می‌پردازید، سطح کورتیزول و آدرنالین در بدن کاهش می‌یابد و فشار خون و ضربان قلب متعادل می‌شود. مدیتیشن را می‌توان پادزهری برای استرس‌های دنیای مدرن دانست.

۲- آزاد کردن سراتونین و اکسی توسین و بهبود خلق و خوی

مدیتیشن موجب آزاد کردن هورمون‌های مربوط به احساسات خوب مثل سراتونین و اکسی توسین نیز می‌شود. وظیفه سراتونین حفظ تعادل خلق و خو است به نوعی که در بسیاری از داروهای ضد افسردگی یافت می‌شود. اما وقتی مدیتیشن انجام می‌دهیم، بدن این هورمون را ترشح می‌کند.

اکسی توسین که هورمون عشق نیز نامیده می‌شود، باعث افزایش محبت، دلبستگی‌های رمانتیک و ایجاد همدلی می‌شود. بنابراین مدیتیشن می‌تواند به شما کمک کند تا در زندگی رابطه بهتری داشته باشید.

۳-مدیتیشن افزایش ملاتونین و کمک به خواب بهتر

ملاتونین که به هورمون خواب معروف است، هورمونی است که چرخه  خواب و بیداری را کنترل می‌کند و بدن، مثل یک ساعت درونی میزان تولید آن را کنترل می‌کند. وقتی دچار استرس می‌شویم، سطح ملاتونین کاهش می‌یابد. به همین دلیل وقتی که دچار استرس می شویم، نمی توانیم به درستی بخوابیم. خوشبختانه با مدیتیشن می‌توانید تولید ملاتونین را افزایش داده و خواب بهتری نیز داشته باشید.

۴- افزایش دوپامین و بهبود توجه و تمرکز

دوپامین هورمونی است که مراکز پاداش و لذت مغز را کنترل می‌کند. این هورمون مانند یک فیلتر اطلاعات عمل می‌کند و مغز را برای اوج عملکرد آماده می‌سازد. همچنین دوپامین حافظه، توجه و توانایی را برای حل مشکلات افزایش می‌دهد.

۵- مدیتیشن افزایش آندروسترون و فاکتور رشد انسولین

این دو هورمون نقش مهمی در استرس و سن دارند. وقتی دچار استرس می‌شویم، این هورمون‌ها کاهش پیدا می‌کنند. این هورمون‌ها نه تنها التهاب را کاهش می‌دهند و بدن را سالم نگه می‌دارند، بلکه از پیری سلول‌ها نیز جلوگیری می‌کنند. وقتی مدیتیشن انجام می‌دهید، هورمون‌هایی در بدن آزاد می‌شود که تأثیرات استرس را معکوس می‌کند و از مرگ زودرس جلوگیری می‌کند!

۶-  و در نهایت تعادل هورمون‌های جنسی

آیا تا به حال برای‌تان پیش آمده وقتی که دچار استرس می‌شوید، هورمون‌های جنسی کم می‌شود؟ چرا که بدن احساس می‌کند در خطر است (مثل جریان ببر). بنابراین از حالت تولید مثل (فرآوری) حالت به بقا تغییر می‌کند. این وضعیت باعث افزایش کورتیزول می‌شود و در تولید هورمون جنسی تغییراتی ایجاد می‌کند. اما مدیتیشن می‌تواند موجب تعادل هورمون‌های جنسی شود، سطح کورتیزول را کم کند و به حالت طبیعی خود باز می‌گرداند.

منبع: mindbodygreen

---

تور تنگ بغدیون سپیدان فارس

برنامه یکروزه کارگروه طبیعت گردی باشگاه شیراز جوان و آژانس کیاسان گشت پارس

تنگ بغدیون

نوع برنامه گلگشتی و سبک
تاریخ اجرای برنامه جمعه 9/3/99
 ساعت آغازبرنامه: 6 بامداد
بازگشت به شیراز : حدود ساعت 20 تا 21
 مکان قرار و حرکت : درب ورودی بوستان خلدبرین ، خیابان خلدبرین

خدمات برنامه:

راهنما
بیمه
مجوز
 وسیله نقلیه عمومی
 شنا در حوضچه های زیبای منطقه
 آب بازی
پذیرایی عصرانه

*******************

09172618717       09178936761

توالت صحرایی در برنامه های طبیعت گردی

آن چه اغلب طبیعت گردان و گردشگران مبتدی، حتی بیشتر از خطر خرس ها و حشرات، نگران آن هستند این است که چگونه در طبیعت به دستشویی ( توالت صحرایی ) بروند. این کاری است که انسان ها برای هزاران سال آن را انجام داده اند. بنابراین قبل از اینکه سفر خود را آغاز کنید و بخواهید در طبیعت به دستشویی ( توالت صحرایی ) بروید موارد زیر را بررسی ‌کنید. پس تا انتهای این مطلب را مطالعه نمایید .

از قانون ( هیچ سرنخی از خودت جانذار ) استفاده کنید: یکی از بهترین کارهایی که می توانید در حق سایر گردشگران انجام دهید تمیز کردن محل،حتی تمیزتر از روز اول آن است .

بررسی کنید و ببینید آیا قوانینی درباره دفع ضایعات انسانی در آن محل وجود دارد یا خیر: برخی مناطق مرتفع، حساس یا پر رفت و آمد قوانینی برای جمع آوری و دفع ایمن فضولات خشک انسانی دارند که از افراد می خواهد این گونه ضایعات را در کیسه ای با خود حمل کنند.
فراتر از موارد فوق، چند اصل مهم وجود دارد که باید آن ها را رعایت کنید. پس بیاید برویم سر اصل مطلب!

چگونه در طبیعت ادرار کنیم؟

مکانی را انتخاب کنید که از محل چادرزنی یا کاروان شما دور باشد. برخی افراد ممکن است بیش از یک مکان را برای این کار تعیین کنند. هنگام انتخاب مکان برای دستشویی، بسته به جایی که هستید همیشه موارد زیر را در نظر بگیرید: در کنار آبراه های کوچک: در این مکان ها هرگز مستقیما داخل دریاچه، تالاب یا جریان آبراه ادرار نکنید. همیشه حدود ۲۰۰ فوت ( تقریبا ۷۰ قدم) از منبع آب فاصله بگیرید. در کنار آبراه های بزرگ: اگر عضوی از یک گروه رفتینگ و قایق سواری هستید که در کنار رودخانه های بزرگ مستقر می شوند، در صورت اجبار میتوانید مستقیما به داخل آب ادرار کنید. در این مناطق جریان آب ادرار را در خود حل کرده و می برد و همچنین از اشباع زمینی که در آن چادر زده اید جلوگیری می شود. البته توصیه ما این است که این کار را انجام ندهید .در ادامه این مطلب روش هایی آورده شده که میتوانید ابتدا از آنان استفاده نمایید . مناطق کوهستانی و مرتفع: در مناطق کوهستانی که محدوده زندگی بزهای کوهی است، توصیه می شود روی یک تخته سنگ ادرار کنید. بزها به نمک های موجود در ادرار جذب می شوند و با کندن خس و خاشاک اطراف در جستجوی بلور نمک محل را پاکسازی می کنند.

نکات اضافی درباره دستشویی( توالت صحرایی )

اگر برای ادرار کردن چمباتمه می زنید(نشسته ادرار می کنید) زمین نرمی پیدا کنید تا ادرار روی لباستان ترشح نکند(مثلا برگ های سوزنی کاج روی زمین مناسبند). حالت نشستن بازتر به شما در حفظ تعادل کمک می کند. مطمئن شوید شلوار، کفش ها، بند کفش و سایر وسایلتان در معرض ادرار قرار نداشته باشند. به شیب زمین توجه کنید و در سربالایی ادرار کنید تا جریان مایع به سمت پایین سرازیر و از شما دور شود.

اگر جایی که ادرار می کنید شلوغ است و فضای شخصی کافی در اختیار ندارید، می توانید یک لنگ،حوله پیاده روی به دور خود بپیچید تا دیگران شما را نبینند. و یا اگر شخص دیگری همراه شماست می تواند مراقب نزدیک شدن سایر گردشگران باشد تا شما به کارتان برسید.
یک فانل ادراری( دستگاه دفع ادرار سرپایی که معمولا برای بانوان استفاده می شود) به شما کمک می کند در هوای سرد و بارانی و یا در بیابان و کوهستان که فضای شخصی زیادی وجود ندارد، بتوانید ایستاده ادرار کنید. استفاده از آن را از قبل در خانه تمرین کنید. در صورت امکان فانل را آبکشی و خشک کرده و در یک کیسه پلاستیکی حمل کنید.

در پیاده روی های روزانه می توانید تعدادی دستمال توالت و یک کیسه پلاستیکی زیپ دار با خود حمل کنید. دستمال های مصرف شده را داخل پلاستیک انداخته و به محض رسیدن به منزل در سطل آشغال دفع کنید.

اگر شب ها در چادر می خوابید و نمیخواهید در سرمای شب برای دستشویی کردن بیرون بروید، کافی است از یک بطری( در صورت لزوم متصل به یک فانل) استفاده کنید. بطری دربسته را خارج از چادر گذاشته و صبح هنگام، آن را دور از مکان چادرزنی جایی در میان بوته ها خالی کنید.

چگونه در طبیعت مدفوع کنیم؟

قبل از آنکه سفر خود را آغاز کنید مطمئن شوید تجهیزات زیر را با خود به همراه دارید و تکنیک های صحیح استفاده از آن ها را یاد بگیرید. تجهیزات لازم: علاوه بر موارد اولیه یعنی دستمال توالت و ژل ضدعفونی کننده دست موارد زیر را نیز همراه داشته باشید:
کیسه پلاستیکی زیپ دار: دستمال های مصرف شده را در کیسه انداخته و با خود ببرید . برای پنهان کردن محتویات کیسه می توانید از کیسه مشکی یا آن را با فویل آلومینیومی استفاده کنید.

بیلچه مسافرتی: اغلب آن ها بسیار سبک وزن بوده و برای کندن یک گودال کوچک بسیار کاربردی هستند.
کیسه یا محفظه مخصوص فضولات جامد: در برخی مناطق کوهستانی، حساس یا پر رفت و آمد لازم است که فضولات جامد انسانی را در کیسه یا محفظه ای انداخته با خود حمل کنید. در این صورت باید برخی لوازم دفع فضولات انسانی را با خود بیاورید. برخی از آن ها کیسه های پلاستیکی ساده ای هستند که با نام “کیسه آبی” شناخته می شوند و برخی دیگر کیسه های مهر و موم شده و دولایه ای هستند که حاوی ژل جاذب نیز می باشند. اگر قرار است با وسایل نقلیه بزرگتری جابجا شوید( مانند کمپ زدن با ماشین یا قایق سواری در مناطق دورافتاده) می توانید یک سطل فلزی درب دار با یک کیسه پلاستیکی بزرگ و قابل تجزیه را به عنوان یک دستشویی سیار کاربردی و کم هزینه با خود حمل کنید.

 یک‌ مکان مناسب برای توالت صحرایی پیدا کنید

برای حفر گودال باید حدود ۲۰۰ فوت (۷۰ قدم) دورتر از محل اتراق و یا آبراه و رودخانه در نظر یگیرد . برای ایجاد فضای خصوصی تر می توانید از بوته های کوچک استفاده کنید. همواره به محیط اطراف توجه داشته باشید تا راه برگشت به چادرها را گم نکنید مخصوص در هوای تاریک . سعی کنید زمینی نسبتا نرم پیدا کنید که آفتاب گیر هم باشد. این شرایط به تجزیه بهتر و سریعتر فضولات کمک می کنند. از یک بیلچه، چوب، سنگ یا پاشنه کفش استفاده کرده تا چاله ای به قطر تقریبی۱۰ سانت و عمق حدودا ۲۰ سانت حفر کنید.
اگر زمین بیش از حد سفت یا سنگلاخ است، تکه سنگی را بلند کرده و از فضای زیر آن استفاده کنید. سپس تکه سنگ را سر جایش قرار داده و یا فضولات را در کیسه با خود حمل کنید.

دستشویی در طبیعت ( توالت صحرایی )

دستشویی در طبیعت ( توالت صحرایی )

مدیریت استفاده از دستمال توالت:

در توالت صحرایی تا حد امکان استفاده از دستمال را کاهش دهید. در صورتی که دستمال همراه نداشتید یا به اتمام رسید می توانید با اشیاء طبیعی مانند برگ های بزرگ( که سمی نباشند)، سنگ های گرد و بدون لبه و یا حتی از گلوله برفی برای تمیز کردن خوداستفاده کنید.
دستمال توالت یا اشیاء طبیعی استفاده شده را در چاله ای که کنده اید بیندازید.و یا حتی بهتر، آن ها را در کیسه ای پلاستیکی با خود ببرید.
استفاده از دستمال های مرطوب می تواند هر از گاهی مفید باشد اما آن ها را در داخل چاله نیندازید. این دستمال ها باید مانند لوازم مربوط به قاعدگی بانوان در کیسه پلاستیکی از محیط خارج شوند.

پوشاندن:

پس از رفتن به توالت صحرایی ،فضولات و زباله (شامل دستمال توالت نیز می شود) درون چاله را مجددا با خاک بپوشانید و چاله را کاملا پر کنید. با کف کفشتان خاک را خوب فشرده کنید و برای اینکه دیگران در آن محل چاله نکنند یک تکه سنگ یا شاخه درخت روی آن قرار دهید. می توانید یک تکه چوب را مستقیما در خاک فرو کنید تا گردشگران بعدی که دنبال یک مکان مناسب برای دستشویی می گردند آن مکان را حفر نکنند.

نکات بهداشتی در طبیعت:

دست های نشسته می تواند در طی سفر یا بعد از آن منجر به بیماری های گوارشی شود. در اینجا نکاتی را می آموزید که به شما کمک می کند در مواقع عدم دسترسی فوری به آب بتوانید دست هایتان را تمیز نگه دارد:
با خود ژل ضدعفونی کننده دست(یا دستمال مرطوب) حمل کنید و همیشه بعد از مدفوع کردن و قبل از غذا خوردن از آن استفاده کنید. بدون شک، شستشوی دست ها با آب و صابون و مالیدن آن ها به هم روش بهتری برای تمیز کردن است اما در مواقع عدم دسترسی به آب، ژل نیز می تواند نقش مشابهی را ایفا کند.

هنگام گردش با کوله پشتی، بهتر است حداقل روزی یک بار دست هایتان را با آب و صابون بشویید. دستتان را با حوله یا دستمالی جدا از آن که برای خشک کردن ظروف استفاده می کنید، خشک کنید.

تمیز نگه داشتن محیط زیست:

دستشویی در طبیعت ( توالت صحرایی )

در اقامت های طولانی تر، ممکن است بخواهید از یک شستشوی کامل بدن در آب لذت ببرید یا لااقل تنی به آب بزنید. در این صورت لازم است نکات زیر را رعایت کنید:
هیچوقت مستقیما داخل دریاچه یا رودخانه خود را با کف نشویید، حتی با صابون زیست تخریب پذیر. این کار می تواند به آبزیان اسیب جدی وارد کند.
اگر تصمیم به استفاده از صابون گرفتید، دقت کنید که حتما بدون بو و زیست تخریب پذیر باشد. قبل از ورود به آب هرگونه ضدآفتاب یا کرم دورکننده حشرات را از پوست خود پاک کنید. این قبیل مواد شیمیایی می توانند یک حوضچه یا آبراه کوچک را به شدت آلوده کنند. اگر از ظرفی برای در ست کردن کف استقاده میکنید حتما پس از استفاده آن دورتر از محل کمپ و بر روی خاک بریزید (نه روی گلسنگ ها و گیاهان ). ترجیحا یک حوله کوچک مسافرتی که سریع خشک شود با خود به همراه داشته باشید.

آبشار آب‌ملخ؛ پیوند هزار رشته آب

شگفتی و زیبایی آبشارهای ایران اندک نیست. اما شاید هیچ کدام به پای آبشار «آب ملخ» نرسند. این آبشار چنان خیال‌انگیز است که بیش از آنکه پدیده‌ای طبیعی به چشم بیاید، دست کاری انسان گمان بُرده می‌شود! در هیچ آبشار دیگری آن همه زیبایی دست به دست هم نداده‌اند تا پهنه‌ای چنین دلربا بسازند. اما فریب زیبایی آب ملخ را نباید خورد! در پشت آبشار پرتگاهی هولناک هست که جان آن‌هایی را که شیفته‌ی زیبایی‌های آب ملخ شده‌اند، گرفته است.

آبشار آب‌ملخ در شهرستان سمیرم، در استان اصفهان، جای دارد. روستایی زیبا در دامنه‌های شمالی کوه دنا، در 160 کیلومتری شهر اصفهان و 60 کیلومتری جنوب شهر سمیرم، هست که آب ملخ نامیده می‌شود. نام آبشار برگرفته از همین روستاست. از روستا تا پای آبشار، نزدیک به یک ساعت پیاده‌روی نیاز دارد. آب از بالای کوهستان جاری می‌شود و با گذر از آبشار، در رودخانه‌ی ماربر سرازیر می‌شود. آب ماربر با رود سمیرم درمی‌آمیزد و پس از پیوستن به رودی دیگر، در رود خرسان جاری می‌شود.

اما آن گذر خروشان یک شگفتی طبیعی نیز دارد: آب رودخانه‌ی ماربر به ناگهان در زمین فرو می‌رود و از چشم‌ها پنهان می‌شود. اما اندکی پیش‌تر از زمین سربرمی‌آورد و به راه خود ادامه می‌دهد. این روی نهان کردن و دوباره برآمدن، شگفت‌آور است. گفته‌اند که در زمانی دور، ریزش کوه راه آب را بسته بود. اما آبِ توفنده، در زیر زمین تونلی 80 متری کنده است تا در جایی دیگر از زمین، خود را نمایان کند. این پدیده‌ی طبیعی، یکی از زیبایی‌های آبشار آب‌ملخ است.
زیبایی دیگر این آبشار یگانه، به پُلی طبیعی بازمی‌گردد که پوششی یکسره سبز دارد. آبشار از دو سوی این قطعه سنگِ پُل مانند، سرریز می‌شود و به رودخانه‌ی ماربر می‌پیوندد. از روی پل است که می‌توان گذر رودخانه را دید. اما درست در پشت همین پدیده‌ی هوش‌رُباست که پرتگاهی مرگ آفرین دهان گشوده است. از این‌رو، آبشار آب ملخ را خطرناک‌ترین آبشار ایران نامیده‌اند. آن‌هایی که بی هوا و شیفته‌وار محو تماشای آبشار شده‌اند و پرتگاه را برای آن و لحظه‌ای از یاد برده‌اند، در کام آن حفره افتاده‌اند و جان خود را از دست داده‌اند.

باز هم شگفتی دیگری هست که آبشار آب ملخ دیدنی‌تر می‌سازد. این آبشار «آفت‌کُش» است! آب آبشار ویژگی و ترکیباتی دارد که ملخ‌ها را از میان می‌برد. از این‌رو، روستاییان از این آب برای آبیاری کشتزارهای خود بهره می‌برند. این را هم به همه‌ی آن شگفتی‌ها بیفزاییم که در روستا و پیرامون آبشار آب‌ملخ تنها 3 ساعت در روز خورشید روشنایی خود را بر آن گستره می‌افکند.
این‌ها، و بسیارانی دیگر، از آبشار آب‌ملخ تفرجگاهی برای گردشگران ساخته است. در گذشته‌های دور نیز شاهان صفوی و قاجار به آن‌جا می‌رفتند. پیرامون این آبشار داستان‌های استوره‌ای سینه به سینه بازمانده است.

آبشار طاقدیس مانندِ آب‌ملخ، بی‌گمان یکی از زیباترین آبشارهای ایران به شمار می‌رود. دیدن آن به یادماندنی خواهد بود و دلپذیر. به ویژه هوای خنک آن گستره و چشم‌اندازهای دل‌انگیزش تنها به شرط آنکه در بازدید از این آبشار دلربا مراقب پرتگاه آن باشیم.

طبیعت، فعالیت‌های مخرب بشری و ویروس جدید کرونا

همچنان‌کە راشل کارسون در کتاب «بهار خاموش» بیان می‌کند، تاریخ زندگی در کره زمین تاریخ تاثیر موجودات زندە بر محیط خود بودە و گونەای از این موجودات زندە کە همانا انسان است، با دستیابی بە نیرویی شگرف، توانستە ماهیت دنیای خویش را تغییر دهد.

آثار منفی فعالیت‌های انسانی و در نتیجه نابود‌شدن بخش عمده‌ای از ساختار و عملکرد  اکوسیستم‌های مهم در سطح جهان از مهمترین مباحث زیست محیطی عصر حاضر است. امروزه، شواهد زیادی مبتنی بر وجود مقادیر بسیار بالای تنش در بیشتر اکوسیستم‌های تحت سلطه انسان، و از دست رفتن تدریجی کارایی آنها وجود دارد.

این تک‌درخت جایی در وسط جنگل‌های آمازون ایستاده و سرتاسر دور و بر آن از درختان مشابه خالی شده است. آمازون هر دقیقه به اندازه دو زمین فوتبال جنگل از دست می‌دهد ــ عکس: AFP

اکوسیستم های تحت استرس، در نتیجه تداوم فشار، به آهستگی اما شدیداً تخریب می‌شوند.

اکوسیستم‌ها با داشتن قابلیت هموستازی (خود‌ـ‌تنظیمی) سعی می‌کنند سیستمی کە از تعادل خارج‌شدە را بە تعادل بازگرداند. هموستازی ویژگی اصلی پایداری هر سیستم بیولوژیکی (از ارگانیسم تا اکوسیستم) است. سیستم هموستازی در محدودە دو بازخورد (فیدبک) منفی عمل می‌کند و بازخوردهای مثبت آن را از تعادل خارج می‌کنند. بازخوردهای منفی که باعث تثبیت خواص سیستم می‌شوند، اغلب به عنوان مکانیسم هموستاتیک شناخته می‌شوند.

روند تغییرات اکوسیستم‌های کرە زمین در صد سال اخیر نشان می‌دهد کە فعالیت‌های انسان پیامدهای جبران‌ناپذیری بر آن گذاشته و انسان به‌جای آن‌کە درک درستی از جایگاە خود در طبیعت به‌عنوان عضوی از آن داشتە باشد، با تصور اینکە ارباب و صاحب طبیعت است، به‌عنوان فیدبک مثبت و خارج‌کنندە تعادل سیستم عمل کرده است. به عبارت دیگر، انسان با خودبرتر‌بینی در طبیعت حتی زنجیرەهای غذایی را بر هم زدە و طبیعت  را در مسیر نابودی تدریجی قرار دادە است.

اکوسیستم‌ها با مکانیسم هموستازی پس از هر گونه تغییر در آن‌ها ابتدا سعی بر مدارا و تحمل دارند و بعد ناگهان از خود واکنش نشان می‌دهند. اغلب اوقات این واکنش‌ها غیر قابل جبران است و نمونه‌های فراوانی از آن را این روزها شاهد هستیم، مانند: تغییر اقلیم، خشک‌شدن دریاچه‌ها، تالاب‌ها، و رودخانه‌ها، از بین رفتن درختان و درختچه‌های جنگل‌ها، شور شدن آب‌ها، بروز سیل و سیلاب، کم‌آبی، آلودگی آب، هوا و خاک و وجود ریزگردها. از طرف دیگر نیز ازدیاد جمعیت، فراوانی محصولات مصرفی، افزایش تقاضای مردم و بالارفتن ردپای اکولوژیک بشر (Ecological footprint) را داریم.

این روزها بشر درگیر ویروس جدید کرونا ــ‌عامل بیماری کووید ١٩ ــ شدە است و شواهد حاکی از آن است کە دخالت بشر در زنجیرە غذایی کە خارج از حلقە مربوط بە انسان بودە، منشا این ویروس است. این نمونە بارزی از فعالیت انسانی‌ خارج از فیدبک منفی است که سیستم را از تعادل خارج کرده و پیامد آن هم برای نوع بشر ناگوار است.

از سوی دیگر، بیماری کووید ١٩ فعالیت‌های مخرب انسان را در بسیاری از نقاط جهان بە تعلیق درآوردە است. همچنان‌کە تصاویر ماهوارەای نشان می‌دهند، میزان غلظت NO۲ در آسمان بسیاری نقاط جهان از جملە تهران نسبت بە سال گذشتە کاهش چشمگیری داشتە است. فعالیت صنایع آلایندە از جملە صنایع وابستە بە زغال‌سنگ در اغلب کشورها یا بە حالت تعلیق درآمدە و یا آن‌کە کاهش چشمگیری داشتە است. سفرهای هوایی، دریایی و زمینی کاهش زیادی داشتە، و شکار بی‌رویە بە حالت تعلیق در آمدە است. درست زمانی‌کە بشر با کرونا دست و پنجە نرم می‌کند، طبیعت نفسی تازە می‌کند.

شرایط پیش‌آمده بر اثر شیوع بیماری کووید ١٩ می‌تواند آغاز پایان فعالیت‌های مخرب انسان در زمین باشد. به این شرط که انسان با تامل بە نقش و جایگاە خود در طبیعت بە سمت همراهی و هماهنگی با طبیعت گام بردارد، در اخلاق و رفتار خویش تجدید نظر کند، به‌سوی اخلاق اکولوژیک برود، دولتمردان و صاحبان صنایع برنامەهای توسعەای خود را با طبیعت همگام و همسو سازند و مسیر توسعەهای نامتوازان و غیر پایدار را بە سمت پایداری و اقتصادی سبز هدایت کنند.

آیندە حیات در کرە زمین مستلزم این ضرورت است کە نوع بشر اعمال و رفتار خود را تغییر دهد، در غیر این صورت، تباهی و نابودی در انتظار انسان و طبیعت خواهد بود.

ورزش صبحگاهی باعث چه تغییرات مفیدی در مغز می‌شود؟

زمان مورد علاقه‌ی شما برای ورزش کردن چه وقت است؟ آیا از خواب بیدار می‌شوید، سرحال و با نشاط، کفش و لباس ورزشی‌تان را می‌پوشید و شروع می‌کنید یا اینکه آن را برای ساعات پایانی روز می‌گذارید؟ خیلی از افرادی که اهل ورزش صبحگاهی هستند، می‌گویند این کار به آنها انرژی می‌دهد و کسانی که بعدازظهر ورزش برای ورزش وقت می‌گذارند؛ ادعا می‌کنند ورزش در این زمان کمک‌شان می‌کند استرس خود را کاهش بدهند. هر زمانی از روز که بدن‌تان را حرکت بدهید خوب است! چرا که تاثیر ورزش بر مغز  اثابت شده است، اما اگر می‌خواهید عملکرد مغزتان را تقویت کنید، ورزش کردن در ابتدای صبح می‌تواند چنین اثری داشته باشد، چرا؟

با ورزش صبحگاهی مغز خود را تقویت کنید

ما هر روز، چه کار تمام وقت داشته باشیم و چه کار پاره وقت، تصمیم‌های زیادی می‌گیریم؛ چه لباسی بپوشیم، چه بخوریم، با چه کسانی در آن روز ملاقات کنیم و چطور به تمام کارهای‌مان برسیم. همین فشارها برای مغز کافیست! ما دوست داریم مغزمان بتواند به خوبی از عهده‌ی همه‌ی این کارها بربیاید و کمک‌مان کند هوشیار و متمرکز و کارآمد بمانیم و همین جاست که تمرین صبحگاهی به کمک‌مان می‌شتابد.

ورزش صبحگاهی چه فایده‌ای دارد؟

مطالعه‌ای که در نشریه‌ی Sports Medicine منتشر شده نشان می‌دهد مدتی به تمرین و ورزش با شدت متوسط پرداختن در صبح می‌تواند مهارت تصمیم گیری و ادراکی ما را در طول روز تقویت کند. این چند دقیقه ورزش صبحگاهی، کلید شروع کار مغز را می‌زند و شما را از لحاظ ذهنی برای روزی که در پیش دارید آماده می‌کند. این مطالعه، اهمیت پیاده روی‌های چند دقیقه‌ای در طول روز برای به حداکثر رساندن عملکرد ادراک و شناخت را نشان می‌دهد. هر دو رویکرد برای تقویت عملکرد مغز مناسب بوده‌اند.

در این پژوهش، محققان وضعیت‌های گوناگون ورزشی را در افراد ۵۵ تا ۸۰ سال آزمایش کردند و تاثیر آنها بر روی عملکرد ادراکی و حافظه را مورد بررسی قرار دادند. چیزی که آنها دریافتند این بود که ورزش کردن با شدت متوسط در صبح، از جهت بهبود عملکرد ادراکی، بهترین رویکرد بوده است. در این مطالعه، افراد سی دقیقه در صبح، با سرعت متوسط روی تردمیل راه رفتند.

کوتاه‌تر کردن زمان‌های نشستن در طول روز، با انجام حرکات سبُک و کم شدت نیز توانسته بود عملکرد ادراکی را نسبت به تمام مدت یکسره نشستن، بهتر کند. این افراد وقتی که صبح‌ها ورزش می‌کردند و در طول روز نیز چند پیاده روی ۳ دقیقه‌ای داشتند، توانسته بودند در تصمیم گیری‌ها، حافظه و یادگیری بصری عملکرد بهتری ارائه بدهند؛ مثل نسخه‌ای برای سلامت عمومی به نظر می‌رسد!

یکی از دلایل اینکه تمرین صبحگاهی می‌تواند عملکرد ادراکی را تقویت کند، اثرش بر هورمونی از مغز است که فاکتور نوروتروفیک ِ مشتق شده از مغز یا BDNF نام دارد. در مطالعه‌ی انجام شده، BDNF در مغز افراد تا هشت ساعت بعد از ورزش صبحگاهی و سه دقیقه‌ پیاده روی کردن‌های طی روز بالا بوده است. دانشمندان BDNF را غذای مغز می‌دانند زیرا به ساختن ارتباطات عصبی جدید و ایجاد مسیرهایی برای یادگیری و حافظه کمک می‌کنند.

BDNF یک امتیاز دیگر هم دارد

مطالعات روی موش‌ها نشان می‌دهد BDNF خلق و خو را بهتر کرده و محافظی در برابر افسردگی و اضطراب است. مطالعات نشان می‌دهند ورزش کردن می‌تواند بر انواع پروتئین‌های موجود در مغز، اثر مثبت بگذارد و این یکی از دلایلی است که ورزش، بدون هیچ عارضه‌ی جانبی مانند داروهای ضد افسردگی، خاصیت ضد افسردگی دارد. در واقع مطالعات نشان می‌دهند میان BDNF و طیفی از بیماری‌ها، مانند برخی انواع اختلال خوردن، بیماری آلزایمر، افسردگی، اسکیزوفرنی و اختلال وسواس فکری – عملی، ارتباط وجود دارد. بنابراین BDNF نقش بسیار مهمی در سلامت مغز افراد دارد.

یکی از محدودیت‌های مطالعه‌ی انجام شده این است که افراد شرکت کننده در آن همگی بالای ۵۵ سال سن داشتند. آیا ورزش صبحگاهی روی مغزهای جوان‌تر نیز همین تاثیر را دارد؟ به نظر می‌رسد ورزش کردن در هر سن و سالی می‌تواند نواحی از مغز را که به حافظه و عملکرد ادراکی مرتبط اند، تقویت نماید. مثلا پژوهش‌ها نشان می‌دهند افرادی که به طور مرتب ورزش می‌کنند، حجم قشر پیش پیشانی و گیجگاهی میانی مغزشان بیشتر است و این دو قسمت از مغز، در عملکرد ادراک و شناخت و حافظه دخیل هستند.

آیا ورزش‌های پُرشدت ممکن است تاثیر بیشتری بر مغز داشته باشند؟

هر چند یافته‌های این مطالعه حاکی از افزایش BDNF بعد از ورزش‌هایی با شدت متوسط و تنها به مدت ۳۰ دقیقه هستند، اما پژوهش‌های انجام شده روی موش‌ها نشان داد بعد از یک ساعت ورزش پُرشدت نیز BDNF در مغز موش‌ها افزایش یافته بود. بنابراین تمرینات پُرشدت‌تر و طولانی‌تر ممکن است در تقویت عملکرد ادراکی بهتر عمل کنند، البته این موضوع را باید مد نظر داشت که این آزمایش تاکنون فقط روی موش‌ها صورت گرفته است.

یک مسئله‌ی مهم دیگر نیز این است که بعد از یک ساعت تمرین سنگین، دچار خستگی می‌شوید و این می‌تواند توانایی فکر کردن‌تان را مختل کند! پس اگر می‌توانید همین فواید را از ۳۰ دقیقه ورزش با شدت متوسط صبحگاهی نیز ببرید، همین رویکرد منطقی‌تر به نظر می‌رسد. البته این احتمال هم وجود دارد که مدت کوتاه‌تری از ورزش‌های پُرشدت، مثلا ۲۰ دقیقه تمرینات تناوبی با شدت بالا نیز بتوانند BDNF را افزایش بدهند.

سایر فواید BDNF

BDNF علاوه بر تقویت موقتی عملکرد ادراکی در سلامت مغز نیز نقش دارد. همانطور که گفته شد، تحقیقات نشان می‌دهد افرادی که دچار بیماری پارکینسون و آلزایمر هستند، اختلالی در مسیرهایی از مغزشان که BDNF تولید می‌کنند وجود دارد که همین می‌تواند در افت عملکرد ذهنی‌شان دخیل باشد. BDNF یک نوع فاکتور نوروتروفیک است؛ پروتئینی که سلول‌های عصبی را تغذیه می‌کند تا بقا‌ء‌شان به حداکثر برسد و به بازتولید‌شان کمک شود. تعدادی از مطالعات دریافته‌اند میان ورزش و کاهش ریسک بیماری‌های دژنراتیو پیش رونده‌ی مغزی مانند بیماری آلزایمر و پارکینسون را کاهش می‌دهد و این واقعیت که ورزش، BDNF را در مغز افزایش می‌دهد می‌تواند توجیه کننده‌ی این ارتباط باشد.

برای شما چه رویکردی مناسب است؟

هرچند ورزش و تمرین صبحگاهی می‌تواند برای مغز عالی باشد اما ورزش کردن در ساعات بعدی روز هم فواید زیادی دارد، مخصوصا تمرینات قدرتی. قدرت و نیروی شما در ساعات پایانی بعد از ظهر و اوایل شب، بیشترین است. در واقع پژوهش‌ها نشان می‌دهد توان و نیروی شما در ساعات حدود ۷ عصر، در بالاترین حد خود است و وقتی که عضلات‌تان بیشترین قدرت و نیرو را دارند، عملکردتان نیز بهترین خواهد بود. اما حتی اگر بیشتر تمرینات خود را بعد از ساعت کاری‌تان انجام دهیدد، یک تمرین چرخشی کوتاه مدت انجام دهید، و حتی اگر فقط ده دقیقه ورزش ‌کنید، باز هم پمپاژ خون‌تان را تقویت می‌کنید و به نفع مغزتان است. امتحان کنید!

تهیه و ترجمه: elmevarzesh.com

---

اکوتوریسم چه تفاوتی با دیگر انواع گردشگردی دارد؟

 بوم گردی یا اکوتوریسم چیست و چه تفاوتی با گردشگری سبز، گردشگری مسئولانه و طبیعتگردی دارد؟

علیرغم همه بحث های که در تعریف بوم گردی وجود دارد، هیچ شکی نیست که علاقه و توجه به بوم گردی یا همان اکوتوریسم در دنیا افزایش یافته است. این یک علاقه زودگذر نیست، آمارها و تحقیقات نشان می دهد تمایل به بوم گردی در حال افزایش است. بوم گردی یا اکوتوریسم چیست و چه تفاوتی با گردشگری سبز، گردشگری مسئولانه و طبیعتگردی دارد؟ در این مقاله به این سوالات پاسخ داده می شود.

اکوتوریسم چیست؟

اکوتوریسم یک مفهوم جدید در گردشگری است که بیشتر وقت ها به درستی درک نمی شود یا برداشت های غلطی از آن می شود. امکان دارد همین برداشت های اشتباه از بوم گردی موجب شود افراد یا شرکت هایی با استفاده از این نام شروع به جذب گردشگر کنند اما در عمل اتفاقی که می افتد مشابه طبیعت گردی معمول شود که به طبیعت و اکوسیستم طبیعی آسیب وارد می کنند.

بوم گردی و اکوتوریسم

لغت اکوسیستم که معادل آن بوم گردی می شود، اولین بار در سال های ۱۹۸۰ به کار رفت. اولین تعریف خلاصه و مفید بوم گردی در سال ۱۹۹۰ توسط انجمن اکوتوریسم به این صورت منتشر شد:

با گذشت زمان و گسترش بیشتر بوم گردی، نیاز به یک تعریف دقیق تر . کامل تر احساس شد. در سال ۱۹۹۹، مارتا هانی (Martha Honey) تعریف دقیق تری از اکوتوریسم ارائه داد:

اکوتوریسم یا بوم گردی سفر به مناطقی با محیط زیست شکننده و به طور معمول محافظت شده است که در آن تاثیرگذاری کم بر محیط در اولویت باشد. با این سبک از سفر می توان به گردشگران آموزش داد، برای حفاظت از بوم تامین سرمایه کرد، به اقتصاد و سیاست گذاری محلی قدرت بخشید و در نهایت احترام به تفاوت های فرهنگی و حقوق بشر را ترویج داد.

هنوز هم در تعریف اکوتوریسم اختلاف نظرهای زیادی وجود دارد اما امروزه در چگونگی اجرا و بهره بردن از این سبک گردشگری نقطه نظرات مشترک زیادی به وجود آمده است. در ادامه به چند مورد اشاره می شود.

بوم گردی باید شامل این فاکتورها باشد:

تاثیرگذاری کم روی منابع طبیعی و محیط زیست
افراد و نهادهای مرتبط در تمام مراحل دخیل باشند. این افراد و نهادها می تواند شامل مردم بومی، اجرا کنندگان تور، سازمان های دولتی، آژانس های مسافرتی و … باشند.
احترام به فرهنگ و سنت های بومی
ایجاد درآمد مناسب و پایدار برای جوامع محلی و دیگر کسب و کارهای دخیل در گردشگری
تامین سرمایه برای محافظت و بهبود بوم
آموزش همه افراد و کسب و کارهای تاثیر گذار و دخیل برای آگاهی از نقشی که در حفظ محیط زیست دارند.

انقلاب اکوتوریسم

بوم گردی در گذشته هم وجود داشت اما در ۲۰ سال اخیر به یک مفهوم مستقل تبدیل شده است. در واقع بوم گردی یک معامله برد-برد را فراهم کرده است تا هم جوامع محلی و هم گردشگران از آن منتفع شوند.

تبیین این مفهوم باعث شد نقش آفرینان تاثیرگذار و منتفع دور هم جمع شوند و مسیرهایی را برای توریست هایی که خواستار این نوع سفر هستند ایجاد کنند.

صنعت گردشگری و بوم گردی

تقاضای بالا برای گردشگری طبیعت باعث شد حافظان محیط زیست این تمایل به سفر را با راهکارهای حفاظت از محیط زیست ترکیب کنند. در واقع گردشگران نیروی محرکه انقلاب بوم گردی هستند و کسب و کارها این نیرو را به سمت حفاظت از محیط زیست هدایت می کنند.

بوم گردی و گردشگری

طبق آمار منتشر شده در سال ۲۰۰۱ از سوی سازمان جهانی گردشگری (World Tourism Organization) نرخ رشد اقتصاد گردشگری به طور متوسط ۷/۴ درصد افزایش داشت که بالاترین نرخ رشد در یک دهه قبل از آن بود و نسبت به سال قبل از آن (۱۹۹۹) رشد دو برابری داشته است.

نزدیک به ۷۰۰ میلیون نفر در سال ۲۰۰۰ حداقل یک بار به یک کشور خارجی سفر و حدود ۴۷۶ میلیارد دلار خرج کردند. طبق آمار منتشر شده در سال ۲۰۱۰، از هر ۱۱ شغل دنیا یک شغل به نوعی مرتبط با صنعت گردشگری است. یعنی حدود ۲۵۰ میلیون شغل.

مناطق شرق آسیا و اقیانوسیه با نرخ رشد ۱۴.۵ درصد در جذب توریست بیشترین رشد را در سال های اخیر داشته اند.

آمار دقیقی از بوم گردی در دسترس نیست چون سازمان یا نهادی نیست که داده های مربوطه را جمع آوری کند اما شاخص هایی وجود دارد که نشان می دهد بوم گردی به عنوان زیرشاخه ای از سفر رشد قابل توجهی نسبت به رشد کل گردشگری دارد.

یک آمار منتشر شده (Ceballos-Lascuráin) نشان می دهد که سهم بوم گردی از گردشگری حدود ۷ درصد است. آمار گردشگری کشورهای مختلف هم به طور مشابه افزایش تمایل به اکوتوریسم را نشان می دهند.

چرا مردم به بوم گردی علاقه مند شدند؟

مردم وقتی به فروشگاه ها مراجعه می کنند تمایل بیشتری برای خرید محصولات ارگانیک دارند و در سال های اخیر تمایل به مشارکت در کارهایی مثل بازیافت زباله از مبدا هم افزایش یافته است. همین موارد نشان می دهد مردم نسبت به محیط زیست خود احساس مسئولیت می کنند و نسبت به خطرات آگاهی دارند. مردم علاقه دارند درباره زندگی مردم سایر مناطق اطلاعات کسب کنند و حتی تجربه واقعی از چالش های زندگی آنها داشته باشند.

گردشگری سبز

آنهایی که سفر را به صورت جدی در برنامه زندگی خود دارند علاقه کمتری برای سفر به جاذبه های گردشگری مشهور و شلوغ دنیا نشان می دهند. در مقابل، خواستار سفر به مناطق کمتر شناخته شده، رفتن به قلب جنگل های استوایی و ارتباط نزدیک با مردم هستند.

مردم حاضرند برای شرکت در دوره های آموزشی مرتبط با حفاظت از منابع طبیعی هزینه پرداخت کنند و حتی به صورت داوطلبانه در فعالیت های مرتبط مشارکت داشته باشند.

نسل های جدید به دنبال سبک های جدید سفر هستند و کمپانی های گردشگری هم این نیاز جدید را درک کرده اند. شرکت ها و آژانس های گردشگری به جای پیشنهاد مقصد هایی مثل ساحل دریاها و … گردش در میان حیات وحش، نقاط دور افتاده، تجربه های جدید و فرصت های تعامل با مردم محلی را فراهم می کنند.

مفاهیم مرتبط با بوم گردی

با توجه به تنوع بالا و جمعیت زیاد در دنیا، اکوتوریسم هم دارای نفاهیم زیر مجموعه یا مرتبطی است که گاهی اوقات تمایز بین آن ها دشوار می شود. در ادامه به چند مورد که به مفاهیم بسیار نزدیکی با بوم گردی هستند اشاره می کنیم.

گردشگری طبیعت (Nature tourism)

گردشگری طبیعت به زبان ساده یعنی بازدید از مناطق طبیعی. گردشگری طبیعت بسیار مرتبط با بوم گردی است اما امکان دارد شامل مشارکت در حفظ منابع طبیعی و گردش مسئولانه نباشد. اگر اصول اکوتوریسم در گردشگری طبیعت اعمال شود، تاثیرگذاری گردشگران در محیط هم تغییر می کند و حتی می توان آن را به نوعی زیر مجموعه اکوتوریسم دسته بندی کرد.

گردشگری مسئولانه در طبیعت

این نوع از گردشگری هم به شدت با اکوتوریسم مرتبط است اما تمام اصول و فاکتورهای بوم گردی را شامل نمی شود. برای مثال، یک تله کابین که از بالای جنگل های انبوه عبور می کند شاید برای تامین هزینه های حفاظت از محیط زیست مفید باشد و به گردشگران هم آموزش های لازم را بدهند اما در هر صورت فاصله زیادی بین بازدیدکننده ها و محیط زیست ایجاد می کند و به همین دلیل شامل تعریف اکوتوریسم نمی شود.

سافاری در آفریقا

یا در مثال دیگری می توان به احداث اقامتگاه های بزرگی اشاره کرد که با عنوان «اکو» تبلیغ می شوند اما در روند ساخت و سازشان به تاثیرات زیست محیطی توجه نمی شود.

مرز بین طبیعتگردی مسئولانه و بوم گردی بسیار باریک اما بسیار مهم است. یک پروژه بوم گردی باید شامل تمام اصول ذکر شده باشد تا بتوان نام بوم گردی را به آن داد. هر پروژه ای که یکی از اصول اساسی را نداشته باشد یا به درستی موجب انتفاع جوامع محلی و حفظ منابع طبیعی نشود نمی توان به آن بوم گردی گفت.

گردشگری علمی و تحقیقاتی

این نوع گردشگری ابعاد محدودی دارد اما از نظر تعریف و جزئیات بسیار شبیه اکوتوریسم است. اکثر این نوع گردش ها را دانشجویان و علاقه مندان به محیط زیست انجام می دهند و با توجه به آگاهی این افراد نسبت به حفاظت از محیط زیست، همه اصول اکوتوریسم رعایت می شود.

گردشگری میراث فرهنگی و قومی

در این نوع گردشگری تمرکز بر سنت های محلی و مردم به عنوان جاذبه اصلی است. بازدید از موزه ها و آشنایی با میراث فرهنگی از طریق ارائه افراد با تجربه و متخصص یا جشن موسیقی و رقص در هتل ها، سالن های همایش یا درون همین جوامع جزو این نوع گردشگری است. در نوع دیگری از همین دسته بندی، گردشگران ترجیح می دهند به صورت مستقیم وارد جوامع محلی شوند.

گردشگری سبز یا مسئولانه و تفاوت آن با اکوتوریسم چیست؟

اصطلاح سبز در همه صنایع به معنی سازگاری با محیط زیست و استفاده از منابع طبیعی است. گردشگری سبز همه به همین اصل اشاره دارد. برای مثال، هواپیماهایی ساخته می شوند که مصرف انرژی آنها بهینه شده باشد یا کشتی های کروز تفریحی که پسماند و پساب های تولیدی را بازیافت می کنند.

سبزسازی صنعت گردشگری هم دچار مشکلات فراوانی است. برای مثال هتلی در یک منطقه کم آب ساخته می شود و در شعار آن گفته می شود که یک هتل سبز است و به مسافران اعلام می شود دفعات شستشوی ملافه و حوله ها به یک روز درمیان کاهش داده می شود تا آب کمتری مصرف شود. شاید کل صرفه جویی در آب از این روش ۱۵ درصد باشد اما اگر این هتل در این منطقه ساخته نمی شد ضرر بسیار کمتری داشت.

نتیجه گیری

شاید بهتر باشد اینطور بیان کنیم اکوتوریسم (با هدف حفظ منابع طبیعی از طریق توریسم) و گردشگری مسئولانه (با هدف سازگاری بیشتر صنعت گردشگری با محیط زیست) هر دو ماموریت با ارزش اما متمایزی دارند.

منبع: Ecotourism Development

برنامه های هفته چهل و هفتم، سال 98